Ezgi Çekirdekleri Yaklaşımı Üzerinden Kemani Tatyos Efendiye Bir Bakış

Özet

Kemani Tatyos Efendi Türk Sanat Müziği’nin en önemli ve seçkin bestekârlarından ve icracılardan birisidir. Besteciliğiyle öne çıkan Kemani Tatyos Efendi, Klasik Türk Müziği makamlarının geleneksel özelliklerini çağının gerektirdiği şekilde kullanmış ve eserlerini bu anlayışla bestelemiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda ortaya koyulan yedi peşrevinden biri olan ‘Rast Peşrevi’ çalışmada “ezgi çekirdeği” yaklaşımıyla ele alınmıştır. Makale, ezgi çekirdeği kavramını detaylandırarak, eserin melodik yapısını oluşturan perdelerin işlevsel rollerini incelemektedir. İlk olarak Tatyos Efendi’nin hayatı ve müzik kariyeri kısaca ele alınmış ve Osmanlı-Türk müziğine katkıları üzerinde durulmuştur. Devamında makam yapılarını özgün kılan, ezgisel kodlanışını ortaya koyan ve makamı temsil eden ezgi çekirdeği yaklaşımı detaylandırılmış ve bu Rast Peşrevi bu yaklaşım kullanılarak analiz edilmiştir. Bu çerçevede, Tatyos Efendi’nin Rast Peşrevi’ndeki perdeler ve bu perdelerin makamın karakterini nasıl yansıttığı ayrıntılı bir şekilde incelenmiş, eserin müzikal yapısı derinlemesine değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Kemani Tatyos Efendi’nin Rast Peşrev’i ezgi çekirdeği yöntemiyle analiz edilmiştir ve sonuçlar raporlanmıştır.