SEYYİD MAHMUD-I KEBİR’İN (KUREYŞ) SEYYİD MAHMUD HAYRANİ VE DERVİŞ BEYAZ/GEVR İLE TARİHİ BAĞI

Özet

Bugün pek çok bölgeye yayılmış olan ve Ehl-i Beyt soyundan geldiği kabul edilen Kureyşan ocağı mensupları,
Tunceli/Nazımiye ve Gaziantep/Yukarı Kayabaşı Köyü kökenlidirler. Atalarının ismi Seyyid Mahmud-ı Kebir, mahlası
Kureyş’tir.
Son yıllarda, bu ocak hakkında gerek yazılı, gerekse sözlü olarak pek çok bilgiler verilmeye başlanmıştır. Ancak aşiret ve atası
hakkında anlatılan bu bilgilerde kimi eksikler ve hatalar olduğu görülmektedir. Kimileri aşiretin atası olan Kureyş’in, aynı
zamanda, Akşehir’de türbesi olan Seyyid Mahmud Hayrani’nin kendisi olduğunu ileri sürerken, kimileri de ikisi arasında babaoğul,
ya da dede-torun ilişkisi olduğunu ileri sürmektedirler. Bazı araştırmalarda da Kureyş ile Derviş Beyaz/Gevr mukayese
edilmektedir. Bu araştırma sahipleri, asırlardır aktarıla gelen güçlü sözlü anlatılara göre Kureyş’e ait olduğu bilinen
“şecere”nin, Derviş Beyaz’a ait olduğunu ileri sürmektedirler.
Bu çalışmada ilk olarak, Kureyş ile Seyyid Mahmud Hayrani’nin ayrı kişiler olduğu kanıtlanmaya çalışılacaktır. Bunun için
de, tarihi kayıtlardan elde edilen Seyyid Mahmud Hayrani’nin hayatı hakkındaki bilgiler ile sözlü kaynaklar ve “şecere”den
elde edilen Kureyş’in hayatı hakkındaki bilgiler karşılaştırılıp, analiz edilecektir. İkinci olarak da Kureyş ve Derviş Beyaz
arasındaki tarihi ilişkinin Pir-Rayver şeklinde olduğu ve “şecere”nin de Kureyş’e ait olduğu ispatlanmaya çalışılacaktır. Bunun
için de yine yüz yüze yapılan görüşmelerden elde edilen bilgiler ile “şecere”deki bilgiler karşılaştırılıp analiz edilecektir