Sanatın Felsefi Açıdan İrdelenmesi


Abstract views: 595 / PDF downloads: 135

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10028919

Anahtar Kelimeler:

Sanata felsefi bakmak, sanat, felsefe

Özet

İnsan olmak bir bilinç varlığı olmayı gerektirir. Bilinçli bir varlık olarak insan, felsefe ve sanat gibi alanlar ile eleştirel, yaratıcı, imgesel, kavramsal vb. düşünme, sorgulama faaliyetlerine yönelir. Böylece varlığın çeşitli yönlerini kavramak ve anlamak adına bu iki alana ihtiyaç duyulmaktadır. Felsefe, kavram yoluyla varlığı anlamaya, anlamlandırmaya, kavramaya çalışırken sanat ise daha çok duyumlar yoluyla öznel süreçleri aktif olarak kullanır. Bu öznel süreçler imgeleme, hayal etme, tasarlama vb. bilişsel ve duyuşsal alana yöneliktir. Felsefe, sanatın amacını ve ne olduğunu sorgular, sanat ile ilişkili kavram ve problemleri ele alır. Bu problemler arasında sanat yapıtlarının gerçekliği ve bu yapıtların gerçekliği ne ölçüde temsil ettiği ve yansıttığı, sanat yapıtının içeriği gibi sorunları tartışmaktadır. Estetik açıdan yargılar insana göre değişmekte midir yoksa evrensel herkesin kabul ettiği ortak yargılar bulunmakta mıdır? gibi sorular da felsefi olarak ele alınmalıdır. Ayrıca sanat yapıtı sonlu mudur, sonsuz mudur, hakikat ile ne derece bağlantılı olmak zorundadır? sorularından hareketle sanat eserini ölümsüz kılan ölçütler nelerdir vb. sorular felsefi açıdan ele alınmaktadır. Tüm bu konu alanları ve problemlerden hareketle felsefe, sanatın kavramsal sorgulamasını ve teorik arka planını oluşturan düşünsel öge olarak karşımıza çıkmakta iken, sanat ise daha çok buna estetik beğeni katarak daha fazla kişiye ulaşmasını sağlayan bir araç konumundadır

Referanslar

Badiou, A. (2013). Başka bir estetik-sanatlar için küçük bir kılavuz, (2.Baskı.). Metis Yayınları.

Balcı, Y. B. (2004). Estetik. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.

Bozkurt, N. (1995). Sanat ve estetik kuramları. (2.Baskı). Sarmal Yayınevi.

Collingwood, R. G. (2011). Kısaca sanat felsefesi, (T. Kabadayı, Çev.). BilgeSu Yayıncılık.

De Bolla, P. (2006). Sanat ve estetik, (K. Koş, Çev.). Ayrıntı Yayınevi.

Deleuze, G. & Guattari, F. (2001). Felsefe nedir? (T. Ilgaz, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.

Dissanayake, E. (2015). What is art for? University of Washington Press.

Dutton, D. (2022). Sanat İçgüdüsü- Güzellik, Zevk ve İnsan Evrimi, (M. Turan, Çev.). Ayrıntı Yayınevi.

Eraldemir, B. (2007). Sanatın sorumluluğu ve popüler - güncel sanat. (M. Günay- A. Gümüş, Yay. Haz.). Felsefe Bilim ve Sanat İlişkileri içinde (124-129). İzdüşüm Yayıncılık.

Groys, B. (2014). Sanatın gücü, (F. Candil Erdoğan, Çev.). Hayalperest Yayınevi.

Gümüş, A. (2007). Spekülatif ve estetik düşünce bağlamında sosyal bilimler. (M. Günay- A. Gümüş, Yay. Haz.). Felsefe Bilim ve Sanat İlişkileri içinde (38-55). İzdüşüm Yayıncılık.

Günay, M. (2021). İnsan, sanat ve tarihsellik. Arkhe-Logos, (12), 51-63.

Heidegger, M. (1995). Nedir bu felsefe? (A. Irgat, Çev.). Afa Yayınları.

Kagan, M. (1982). Güzellik bilimi olarak estetik ve sanat, (A, Çalışlar, Çev.). Altın Kitaplar Yayınevi.

Keser, N. (2009). Sanat sözlüğü. Ütopya Yayınevi. (2.Baskı, s.428).

Kuçuradi, İ. (1971). İnsan ve değerleri. Yankı Yayınları.

Ocvirk, O. G., Stinson, R. E., Wigg, P. R., Bone, R. O., & Cayton, D. L. (2015). Sanatın temelleri: Teori ve Uygulama (N. B. Kuru & A. Kuru, Çev:). Karakalem Yayıncılık.

Özçınar, Ş. (1999). Sanatın doğası ve bir varlık sorunsalı olarak sanat. Felsefe Dünyası, 2 (30), 113-126.

Read, H. (2017). Sanatın anlamı. (N. Asgari, Çev.). Hayalperest Yayıncılık.

Read, H. (2020). Modern sanatın felsefesi, (E. Kök & H. Orgun, Çev.). Hayalperest Yayıncılık.

Rothko, M. (2020). Sanatçının gerçekliği-sanat felsefesi, (E. B. Alpay, Çev.). Hayalperest Yayıncılık.

San, İ. (2008). Sanat ve eğitim: yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları. (4.Baskı.).Ütopya Yayınevi.

Soykan, Ö. N. (2015). Estetik ve Sanat Felsefesi. Pinhan Yayıncılık.

Timuçin, A. (2008). Felsefeden estetiğe. Hayal Yayınları.

Timuçin, A. (2011). Estetikte anlam ve yorum. Bulut Yayıncılık.

Tunalı, İ. (1983a). Grek estetik’i: Güzellik felsefesi, sanat felsefesi. (3.Baskı.). Remzi Kitabevi.

Tunalı, İ. (1983b). İfade bilimi ve genel lingusitik olarak estetik: B. Croce Estetik’ine giriş (2.Baskı.). Remzi Kitabevi.

Tunalı, İ. (1998). Estetik. (5.Baskı). Remzi Kitabevi Yayınları.

Yetkin, S. K. (1938). Estetik. Devlet Basımevi.

Yılmaz, M. (2004). Sanatın felsefesi - felsefenin sanatı, (N. Özüaydın, Çev.). Ütopya Yayınevi.

Ziss, A. (2011). Estetik-gerçekliği sanatsal özümsemesinin bilimi, (Y. Şahan, Çev.). Hayalbaz Kitap.

İndir

Yayınlanmış

2023-10-20

Nasıl Atıf Yapılır

Kızıltan, Ömer, & Narin Kızıltan, H. (2023). Sanatın Felsefi Açıdan İrdelenmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(100), 2650–2656. https://doi.org/10.5281/zenodo.10028919