Ortaokul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stillerine İlişkin Öğretmen Algıları
Abstract views: 125
/ 
PDF downloads: 108
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.11432919Anahtar Kelimeler:
Liderlik, dönüşümcü, sürdürümcüÖzet
Ortaokullarda çalışan ve hala görevine devam eden okul idarecilerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stillerine yönelik öğretmen algıları bu araştırmanın konusunun esasını oluşturmaktadır. Bu araştırma 2023-2024 eğitim öğretim yılının bahar döneminde Denizli merkez ilçelerinde var olan devlet ortaokullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin ölçeklere verdikleri yanıtlar analiz edilerek gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel ve tarama modelindedir. Veriler seçkisiz örnekleme ile 326 öğretmenden elde edilmiştir. Öğretmenlerin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stillerine ilişkin algılarında en yüksek ortalama “Çok yüksek” düzeyinde “Onunla çalışıyor olmak bizi mutlu eder.” ve “Okulun geleceğine yönelik oldukça iyimser konuşur.” maddelerindedir. En düşük ortalama ise “Orta” seviyesinde “Okul içinde çok fazla dolaşmaz, genellikle ofisindedir.” Maddesindedir. Alt boyutlarda ortaokul öğretmenlerinin okul müdürlerinin liderlik stilleri olarak dönüşümcü liderlik stillerini daha çok sergilediklerini düşündükleri görülürken sürdürümcü liderlik stilini ise orta düzeyde sergilediklerini düşündükleri tespit edilmiştir. Ortaokul okul idarecilerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik metotlarına yönelik öğretmen görüşlerinin yaş, branş ve medeni durum yönünden değişkenlik göstermediği ancak cinsiyet, kıdem, öğrenim seviyesi ve kariyer durumlarına bağlı olarak değişkenlik gösterdiği saptanmıştır. Ortaokul yöneticilerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik metotlarına yönelik öğretmen görüşlerinin cinsiyete göre sürdürümcü liderlik boyutunda ve genel liderlik algılarında erkek öğretmenler lehine yüksek olduğu; öğrenim durumuna göre dönüşümcü liderlik boyutu ve genel liderlik algılarında fakülte mezunu öğretmenlerin yüksek lisans mezunu öğretmenlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Kariyer durumlarına göre dönüşümcü liderlik boyutunda kariyer olarak öğretmen unvanlı olanlarla Başöğretmen unvanlı arasında ve başöğretmenler lehine yüksek çıkmıştır.
Referanslar
Allen, D. W. (1998). How nurses become leaders: Perceptions and beliefs about leadership development. JONA: The Journal of Nursing Administration, 28(9), 15-20.
Avolio, B. J. (1999). Full Leadership Development: Building the Vital Forces in Organizations. (Q. U. Julian Barling, & U. o. Kevin Kelloway, Dü) London: Sage Publications.
Avolio, B. J., & Yammarino, F. J. (2013). Transformational and charismatic leadership. The road ahead. Emerald Group Publishing, 257-280.
Aydın, M. (2007). Eğitim Yönetimi. Hatipoğlu.
Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı. Doktora Tezi, (94662), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara üniversitesi.
Barbuto, J. E. (2005). Motivation and Transactional, Charismatic, and Transformational Leadership: A Test of Antecedents. Journal of Leadership & Organizational Studies, 11(4), 26-40.
Bass, B. M., & Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership. New York: Psychology Press Taylor & Francis Group. (2nd ed.).
Bass, B. M. ve Avolio, B.J.: (1997), Transformational Leadership: A Response To Critiques. Academic Pres, New York, s.19-27.
Bass, B. M. and Steidlmeier P. (1999). Ethics, Character, and Authentic Transformational Leadership. The Leadership Quarterly, 10 (2), 181-217.
Bass, B. M., Avolio, B. J., Jung, D. I., Berson, Y. (2003). Predicting Unit Performance by Assessing Transformational and Transactional Leadership. Journal of Applied Psychology, 88(2), 207-218.
Bayar, Yılmaz . "Türkiye’deki Üniversite Öğrencilerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı: Literatür Taraması". Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 7 / 1 (Ocak 2019): 123-142 .
Bennis, W., & Nanus, B. (1986). Leaders: The Strategies for Taking Charge. New York: Harper&Row.
Bono, J. E., Judge, T. A. (2004). Personality and Transformational and Transactional Leadership: A Meta-Analysis. Journal of Applied Psychology, 89(5), 901-910.
Burns, J. M.: (1978), Leadership, Harper and Row, New York.
Cascio, W. F. (1982). Applied Psychology in Personnel Managemen. USA: Reeston Publishing Company.(2nd ed.).
Colbert, A. E., Judge, T. A., Choi, D., & Wang, G. (2012). Assessing the trait theory of leadership using self and observer ratings of personality: The mediating role of contributions to group success,. The Leadership Quarterly, 23(4), 670-685.
Çelik, V. (1998). Eğitimde Dönüşümcü Liderlik. Eğitim Yönetimi. 4(16),423-442.
Çelik, V. (2000). Eğitimsel Liderlik. Pegem A Yayıncılık
Çelik, S. & Eryılmaz, F. (2006). Öğretmen Algılarına Göre Endüstri Meslek Lisesi Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Düzeyleri (Ankara İli Örneği). Politeknik Dergisi. 9 (4),211-224.
Daresh, J. J. (2001). Supervision as Proactive Leadership. (3rd ed.), Waveland Press, Inc.
Encyclopedia.com. (2018). Charisma. Cengage/ Oxford University and Columbia University Press. https://www.encyclopedia.com/philosophy-and-religion/bible/biblegeneral/ charisma
Erdoğan, İ. (2003). Okul Yönetimi Öğretim Liderliği. Sistem Yayıncılık.
Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta.
Gedikoğlu, T. (2005). Avrupa Birliği sürecinde Türk Eğitim Sistemi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1):66-80.
Graen, G. B., ve Uhl-Bien, M. (1995). Development of Leader-Member Exchange (LMX) Theory of Leadership Over 25 Years: Applying a Multi-Level Multi-Domain Perspective. Leadership Quarterly, 6(2), 219-247.
Güçlü, N., Beycioğlu, K., Buluç, B., Kılınç, A. Ç., Doğan, S., Ertürk, A., . . . Koşar, S. (2021). Eğitim Yönetiminde Liderlik (7 b.). (N. Güçlü, & S. Koşar; Dü) Pegem.
Henman, L. D. (2011). Leadership: Theories and Controversies. Ел. публікація http://www. henmanperformancegroup. com/articles/Leadership-Theories. pdf.
Hersey, P., & Blanchard, K. H. (1997). Situational leadership. In Dean’s Forum, 12(2), 1-8.
Horner, M. (1997). Leadership theory: past, present and future. Team Performance Management. An International Journal.3,270-285
Karasar, N.: (2017), Bilimsel Araştırma Yöntemi, 35. baskı, Ankara, Nobel Akademi Yayıncılık, s.1-368.
Koppang, A. F. (1996). Transformational and transactional leadership behaviors of administrators of performing and visual arts schools. Unpublished doctoral dissertation, University of North Dakota, Grand Forks, ND, USA.
Kouzes, J. M., & Posner, B. Z. (2007). The Leadership Challenge. San Francisco: John Wiley & Sons.
McGregor, D. (1985). The Human Side of Enterprise: 25th Anniversary Printing. McGraw-Hill Book Company.
Northouse, P. G. (2007). Leadership: Theory and practice. (6th ed.), Sage.
Lambert, L. (2005). Leadership for Lasting Reform. Educational Leadership. 62(5).
Leithwood, K.A. (1992). The Move Toward Transformational Leadership. Educational Leadership. 49(5),8-12.
Leithwood, K. (1993). Contributions of Transformational Leadership to School Restructuring. Paper presented at the Annual Meeting of the University Council for Educational Administration. (Houston, TX, October 29–31, 1993). http://www.eric.ed.gov/ İndirilme Tarihi: 10 Mayıs 2006
Owen, H., Hodgson, V. ve Gazzard, N. (2011). Liderlik Elkitabı. Münevver Çelik (Çev.). Optimist.
Özalp, İ. & Öcal, H. (2000). Örgütlerde dönüştürücü (transformatıonal) liderlik yaklaşımı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(4), 207-227.
Özdemir, M. (2018). Liderlik yönelimi ve politik beceri arasındaki ilişkinin okul müdürlerinin görüşlerine göre incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 116-134.
Pierce, J. L., & Newstrom, J. W. (2000). Leaders & the Leadership Process: Readings, self -assessments & Applications. (2nd Edition).
Rolls, J. (1995). The transformational leader: The wellspring of the learning organization. Learning organizations: Developing cultures for tomorrow’s workplace, 101-108.
Shakeshaft, C. (1989). Women in educational administration. (Updated Edition b.). USA: Sage Publication.
Şahin, S. (2004). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler (İzmir ili örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 365-395.
Töremen, F. ve Kolay, Y. (2003). İlköğretim okulu yöneticilerinin sahip olması gereken yeterlikler. Milli Egitim Dergisi, (160), http://www.yayim.meb.gov.tr/dergiler/160/toremen-kolay.htm (11.12.2003).
Ünal, Z. M.: (2019), Anlam İhtiyacı: Anlam İhtiyacı Temelinde Birey-İş Uyumunun Anlamlı İşin Alt-Boyutlarına Katkısı, Uluslararası Yonetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1), s.157-180.
Yılmaz, K. (2004). Okul yöneticilerinin destekleyici liderlik davranışları ile okullardaki güven arasındaki ilişki konusunda ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004, 550
Yukl, G. (1994). Leadership in Organizations (3rd ed.). Prentice-Hall, Englewood Cliffs.
Yukl, G. (1999). An Evaluative Essay on Current Conceptions of Effective Leadership. European Journal of Work and Organizational Psychology, 8(1), 33-48.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
