Çağdaş Fransız Sosyolog Pierre Bourdieu’nun Metodolojisi Üzerine Bir Değerlendirme: “Düalizmler”, “İlişkisellik” ve “Düşünümsellik”

Özet

Pierre Bourdieu, Fransız sosyolojisinin entelektüel bir simasıdır. Onun çalışmaları oldukça geniş perspektif içinde değerlendirilir. Onun eserlerinde metot kavramı oldukça göze çarpmaktadır. Entelektüel birikime sahip her düşünür gibi onunda metot konusunda benimsediği ve karşı olduğu unsurlar vardır. O, bu karşıtlıkları aşarak sosyal bilimlerde teorik bir araştırma ve yaklaşım geliştirme çabası içinde olmuştur. Bu yüzden Bourdieu, ele aldığı çalışmalarda metodolojik bir bütünlüğe önem vererek ilişkisel karşıtlığı aşmaya çalışır. Bourdieu, Hegel ve Cassier’den ilhamla gerçek olan şeyin ilişkiler olduğunu yani ilişkisellik olduğunu kabul eder. İlişkisellik onun sosyolojisinin merkezinde yer alır. Bourdieu, ilişkiselliğin toplumun sorunlarını çözmek için bir araç olduğunu düşünmektedir. O, toplumsal hareketleri, vakaları çözümlemek için tüm sosyologları düşünümsel bir sosyolojiye davet etmektedir. Bourdieu’nun ilişkiselliğe olan merakında düşünümselliğin izleri görülmektedir. Bourdieu bütün metinlerinde ilişkiselliğe dönük düşünümsel bir sosyoloji yöntemi ortaya koymuştur. Söz konusu metot ilk kaleme aldığı metinlerde çok fazla sezilmese de son dönemlerde yapmış olduğu çalışmalarda düşünümsellik şeklinde ön plana çıkmıştır. Kısaca ifade etmek gerekirse düşünümsellik, onun sosyal teorisinde önemlidir ve sosyal teorisin odak noktası olmuştur. Bu araştırmanın amacı Bourdieu’dan hareketle karşı düalizmler, ilişkisellik ve düşünümsellik kavramlarını incelemektir. Çalışmada öznelcilik ve nesnelcilik arasındaki ilişki üzerine durulacak ve Bourdieu’nun yapısal inşacı metodu ele alınacaktır. Buradan hareketle ilişkisel ve düşünümsel sosyolojik yöntemin önemi gözler önüne konulmaya çalışılacaktır.