Yaygın Kaygı Bozukluğu Olan Kişilerin Diyalektik Davranış Terapisi Beceri Eğitimi Deneyimlerinin Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz ile İncelenmesi
Abstract views: 173
/ 
PDF downloads: 55
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13864089Anahtar Kelimeler:
Yaygın Kaygı Bozukluğu, Diyalektik Davranış Terapisi, Yorumlayıcı Fenomenolojik AnalizÖzet
Bu çalışmada Yaygın Kaygı Bozukluğu (YKB) olan bireylerin Diyalektik Davranış Terapisi Beceri Eğitimi (DDT-BE) deneyimlerinin yorumlayıcı fenomenolojik analiz (YFA) ile incelenmesi hedeflenmiştir. Psikiyatri hekimi ve klinik psikolog tarafından yapılan klinik görüşmeler neticesinde Yaygın Kaygı Bozukluğu tanısı alan, üniversite öğrencisi beş kadın katılımcı ile 12 oturumluk DDT-BE tamamladıktan sonra, yüz yüze yarı yapılandırılmış sorular aracılığıyla gerçekleştirilen görüşmeler YFA yöntemine göre analiz edilmiştir.
Verilerin analizi sonucunda üç üst tema ve on beş alt tema elde edilmiştir. Üst temalar ‘Kaygıyla Yaşamak’, ‘DDT-BE Deneyimim’ ve ‘Yeni Kılavuzum: DDT’ şeklinde belirlenirken; birinci üst tema dışındaki diğer temalar eğitimden sonraki değişim sürecini tanımlamaktadır. Katılımcılar; görüşme sırasında yaygın kaygı bozukluğu ile ilgili deneyimlerinin eğitimden önce nasıl olduğunu, DDT-BE’ye dair deneyimlerini, yaygın kaygılarının eğitim öncesine göre nasıl bir değişime uğradığını, eğitimin sonucunda yaşamlarının birçok alanında meydana gelen köklü değişimleri anlatmışlardır. Katılımcılar öğrendikleri becerilerin YKB belirtileri ile baş etmede fayda sağladığını ve en çok yararlandıkları DDT becerilerinin “bilinçli farkındalık” ve “duygu düzenleme” olduğunu dile getirmişlerdir. DDT becerilerinin, kaygı semptomlarını azaltmasının yanı sıra gündelik hayatta zorluk yaşadıkları alanlarda da (stres, kişilerarası ilişkilerdeki zorluklar, duygu düzenleme güçlükleri, odaklanma da zorluk, dikkatsizlik) yardımcı olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırma bulguları; YKB’li bireylere yönelik olarak uyarlanmış DDT-BE’nin literatürde sıklıkla kullanılan diğer psikoterapi yöntemlerine alternatif bir tedavi yöntemi olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca bu çalışmanın, DDT beceri eğitiminin etkililiğini nitel araştırma yöntemi açısından inceleyecek olan araştırmacılara yol gösterici olacağı düşünülmektedir.
Referanslar
Afshari, B., & Hasani, J. (2020). Study of dialectical behavior therapy versus cognitive behavior therapy on emotion regulation and mindfulness in patients with generalized anxiety disorder. Journal of Contemporary Psychotherapy, 50(4), 305–312. https://doi.org/10.1007/s10879-020-09461-9
Afshari, B., Jafarian Dehkordi, F., Asgharnejad Farid, A. A., Aramfar, B., Balagabri, Z., Mohebi, M., Mardi, N., & Amiri, P. (2022). Study of the effects of cognitive behavioral therapy versus dialectical behavior therapy on executive function and reduction of symptoms in generalized anxiety disorder. Trends in psychiatry and psychotherapy, 44, e20200156. https://doi.org/10.47626/2237-6089-2020-0156
American Psychiatric Association (1980). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (3rd edition.). Washington, DC: APA.
American Psychiatric Association (2013). DSM-V Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th Edition.). American Psychiatric Association, Washington, DC.
American Psychiatric Association (2022). Anxiety Disorders. In: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th Edition.). Text Revision. American Psychiatric Association.
Bilican, F. I., Çetinkaya, M., Çelebi, E., Gülen, B., & Barham, H. (2022). A pilot study of dialectical behavioral therapy group skills training in patients with substance use disorder: Changes in substance use severity, mood and relationship skills. Bağımlılık Dergisi, 23(3), 327-337.
Clarke, A. (2006). Qualitative interviewing: encountering ethical issues and challenges. Nurse Researcher, 13(4), 19-29. https://doi.org/10.7748/nr2006.07.13.4.19.c5987
Crist, J. D., & Tanner, C. A. (2003). Interpretation/analysis methods in hermeneutic interpretive phenomenology. Nursing research, 52(3), 202-205.
Dinçer, E. M., Yılmaz, P. K., & Ekşi, H. (2023). Fenomenoloji: Nitel Desenler. EDAM.
Durham, R. C., Murphy, T., Allan, T., Richard, K., Treliving, L. R., & Fenton, G. W. (1994). Cognitive therapy, analytic psychotherapy and anxiety management training for generalised anxiety disorder. The British journal of psychiatry: the journal of mental science, 165(3), 315–323. https://doi.org/10.1192/bjp.165.3.315
Durham, R. C., Chambers, J. A., MacDonald, R. R., Power, K. G., & Major, K. (2003). Does cognitive-behavioural therapy influence the long-term outcome of generalized anxiety disorder? An 8-14 year follow-up of two clinical trials. Psychological medicine, 33(3), 499–509. https://doi.org/10.1017/s0033291702007079
Durham, R.C., (2007). Treatment of generalized anxiety disorder. Psychiatry, 6(5), 183-187.
Erdem, M., Çelik, C., Yetkin, S., & Özgen, F. (2008). Yaygın anksiyete bozuklugunda öfke düzeyi ve öfke ifade tarzı/Anger level and anger expression in generalized anxiety disorder. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(4), 203-207.
Flynn, D., Gillespie, C., Joyce, M., & Spillane, A. (2020). An evaluation of the skills group component of DBT-A for parent/guardians: A mixed methods study. Irish journal of psychological medicine, 40(2), 143-151.
Godini, A. A., Rasouli, M., & Mohsenzadeh, F. (2019). The Effectiveness of Group Counseling Based on Metacognitive Therapy and Dialectic Behavior Therapy on Reducing Anxiety in Boy Adolescent of Divorce. International Clinical Neuroscience Journal, 6(3), 98–103. doi:10.15171/icnj.2019.19.
Goossens, L., Braet, C., Van Vlierberghe, L., & Mels, S. (2009). Loss of control over eating in overweight youngsters: The role of anxiety, depression and emotional eating. European Eating Disorders Review, 17(1), 68–78.
Gökçek, V. U. (2022). Diyalektik Davranış Terapisi Grup Beceri Eğitiminin Yetişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). LE Enstitüsü, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi.
Gündoğan, E., & Arıkan, S. (2022). Polikistik Over Sendromu Olan Genç Bireylerin 12 Haftalık Diyalektik Davranış Terapisi Beceri Eğitimi Deneyimlerinin Yorumlayıcı Fenomenolojik Analiz ile İncelenmesi. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 9(86), 1561-1576.
Hurtado, M. M., Villena, A., Vega, A., Amor, G., Gómez, C., & Morales‐Asencio, J. M. (2020). ‘I have anxiety, but I have values and preferences’ Experiences of users with generalized anxiety disorder: A qualitative study. International journal of mental health nursing, 29(3), 521-530.
Kılıç, C. (1998). Erişkin nüfusta ruhsal hastalıkların yaygınlığı ilişkili faktörler, yetiyitimi ve ruh sağlığı hizmeti kullanım sonuçları. Türkiye Ruh Sağlığı Profili. T.C. Sağlık Bakanlığı: Ankara.
Kılıç, G., Samar, B.S., Akkus, K. & Tekinsav Sutcu, S. (2022). Beden kitle indeksindeki artış ile yeme farkındalığı, problem çözme becerileri ve duygudurum belirtileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Studies in Psychology, 42(3), 611–642. https://doi.org/10.26650/SP2022-912407
Ladouceur, R., Dugas, M. J., Freeston, M. H., Léger, E., Gagnon, F., & Thibodeau, N. (2000). Efficacy of a cognitive-behavioral treatment for generalized anxiety disorder: evaluation in a controlled clinical trial. Journal of consulting and clinical psychology, 68(6), 957–964.
Langdridge, D. (2007). Phenomenological psychology: Theory, research and method. Pearson Education.
Linehan, M. M. (1993). Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. NY: Guilford Press.
Linehan, M. M. (2015). DBT skills training handouts and worksheets (2nd ed.). NY: Guilford Press.
Malivoire, B.L. (2020). Exploring DBT skills training as a treatment avenue for generalized anxiety disorder. Clinical Psychology Science and Practice, 27(4). https://doi.org/10.1111/cpsp.12339.
Özcan, M., Uğuz, F., & Çilli, A. S. (2006). Ayaktan Psikiyatri Hastalarında Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Yaygınlığı ve Ek Tanılar. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(4), 276-285.
Özdemir, G. S. (2015). Duygusal yemenin depresyon, anksiyete ve stres belirtileri ile olan ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), SB Enstitüsü, Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
Öztürk, M. O. & Uluşahin N. A. (2016). Ruh sağlığı ve bozuklukları. (14. Baskı.). Nobel Tıp Kitapları.
Pardo, E. S., Rivas, A. F., Barnier, P. O., Mirabent, M. B., Lizeaga, I. K., Cosgaya, A. D., Alcántara, A. C., González, E. V., Aguirre, B., & Torres, M. A. G. (2020). A qualitative research of adolescents with behavioral problems about their experience in a dialectical behavior therapy skills training group. BMC psychiatry, 20(1), 245. https://doi.org/10.1186/s12888-020-02649-2
Pietkiewicz, I., & Smith, J.A. (2014). A practical guide to using interpretative phenomenological analysis in qualitative research psychology. Psychological Journal, 20(1), 7-14.
Polkinghorne, D.E. (1989) Pheomenological Research Methods. In: Valle, R.S. and Halling, S. Eds., Existential-Phenomenological Perspectives in Psychology: Exploring the Breadth of Human Experience, 41-60. Plenum Press. https://doi.org/10.1007/978-1-4615-6989-3_3
Power, K.G., Jerrom, D.W., Simpson, R.J., Mitchell, M.J., & Swanson, V. (1989). A controlled comparison of Cognitive-Behaviour Therapy, Diazepam and Placebo in the management of generalized anxiety. Behavioural Psychotherapy, 17(1), 1–14. https://doi.org/10.1017/ S0141347300015597.
Power, K.G., Simpson, R., Swanson, V., Wallace, L.A., Feistner, A.T.C. & Sharp, D. (1990). A controlled comparison of cognitive-behaviour therapy, diazepam, and placebo, alone and in combination, for the treatment of generalised anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 4(4), 267-292. https://doi.org/10.1016/0887-6185%2890%2990026-6
Richards, H.M. & Schwartz, L.J. (2002). Ethics of qualitative research: are there special issues for health services research? Family Practice, 19(2), 135–139.
Rubio, G. ve Lopez-Ibor, J.J. (2007). Generalized anxiety disorder: a 40 year follow-up study. Acta Pscychiatrica Scandinavica 115(5), 372-379.
Ruderman, A. J. (1983). Obesity, anxiety, and food consumption. Addictive behaviors, 8(3), 235–242. https://doi.org/10.1016/0306-4603(83)90018-7.
Ruscio, A. M., Hallion, L. S., Lim, C. C. W., Aguilar-Gaxiola, S., Al-Hamzawi, A., Alonso, J., Andrade, L. H., Borges, G., Bromet, E. J., Bunting, B., Caldas de Almeida, J. M., Demyttenaere, K., Florescu, S., de Girolamo, G., Gureje, O., Haro, J. M., He, Y., Hinkov, H., Hu, C., de Jonge, P., … Scott, K. M. (2017). Cross-sectional Comparison of the Epidemiology of DSM-5 Generalized Anxiety Disorder Across the Globe. JAMA Psychiatry, 74(5), 465–475. https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2017.0056.
Saatçioğlu, Ö. (2001). Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Tedavisi ve Yeni Yaklaşımlar. Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 11(1), 60-77.
Slocum, K., Turan, A., Özsağır, C. B., Gündoğan, E., & Bilican, F. I. (2022). Dialectical Behavior Therapy Skills Training for Social Anxiety Disorder: A Pilot Study. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 9(80), 202-211.
Smith, J. A., & Osborn, M. (2003). Interpretative Phenomenological Analysis. In J. A. Smith (Ed.), Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods (51-80). London: Sage Publications, Inc.
Smith, J. A. (2007). Hermeneutics, human sciences and health: Linking theory and practice. International Journal of Qualitative Studies on health and Well-being, 2(1), 3-11.
Smith, J. A., & Osborn, M. (2008). Interpretative Phenomenological Analysis. In J. A. Smith (Ed.), Qualitative Psychology: A Practical Guide to Research Methods (53-80). London: Sage Publications, Inc.
Telch, C.F., Agras, W.S., & Linehan, M.M. (2000). Group dialectical behavior therapy for binge-eating disorder: A preliminary, uncontrolled trial. Behavior Therapy, 31(3), 569-582.
Trigona, A.S. (2021). Living with generalised anxiety disorder (GAD): a phenomenological account of mental health and healthcare professionals’ experiences. (Master's Thesis). University of Malta.
Turan, A., & Bilican, F. I. (2023). Fibromiyalji Sendromu için Diyalektik Davranış Terapisi: Bir Geleneksel Derleme. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(102), 3472-3482.
Ünal, E. (2019). An interpretative phenomenological analysis of anticipatory grief: Getting stuck between the problems of the present and the future. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). SB Enstitüsü, ODTÜ.
Ünsalver, B. Ö., & Balcıoğlu, İ. (2006). Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Epidemiyoloji, Prognoz ve Farmakolojik Olmayan Tedaviler. Cerrahpaşa Tıp Dergisi, 37(3), 115-120.
Wittchen, H. U., Zhao, S., Kessler, R. C., & Eaton, W. W. (1994). DSM-III-R generalized anxiety disorder in the National Comorbidity Survey. Archives of general psychiatry, 51(5), 355–364. https://doi.org/10.1001/archpsyc.1994.03950050015002
Wittchen, H. U., Kessler, R. C., Beesdo, K., Krause, P., Höfler, M., & Hoyer, J. (2002). Generalized anxiety and depression in primary care: prevalence, recognition, and management. The Journal of clinical psychiatry, 63 Suppl 8, 24–34.
Yalom, I.D. (1995). The theory and practice of group psychotherapy. (4th ed.). Basic Books.
Yavuz, M.B. (2020). Kısa süreli diyalektik davranış terapisi beceri eğitimine katılan fibromiyalji hastası kadınların deneyimlerinin yorumlayıcı fenomenolojik analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) SB Enstitüsü, İstanbul Şehir Üniversitesi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı.). Seçkin Yayıncılık.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
