Tarihi Yapı Bilgi Modellemesi (TYBM) Kullanımının İncelenmesi ve TYBM Teknoloji Kabul Modeli’nin Geliştirilmesi
Abstract views: 31
/ 
PDF downloads: 16
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14257186Anahtar Kelimeler:
Tarihi Yapı Bilgi Modellemesi (TYBM), Teknoloji Kabul Modeli (TKM)Özet
Günümüz mimarlığında projelendirme süreci, teknolojinin gelişmesi ile özellikle karmaşık ve büyük ölçekli yapılarda daha kolay ve hızlı yürütülmektedir. Sayısı gittikçe artan analiz ve modelleme yazılımları sayesinde; bir yapının hem projelendirme süreci, hem teknik analizi, hem de işletme-yaşam döngüsü kolaylıkla kontrol edilebilir ve yönetilebilir hale gelmiştir. Bu süreç, Yapı Bilgi Modellemesi (Building Information Modeling) adını almış ve dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Gelişen ölçme ve belgeleme teknolojileri ile tarihi yapıların restorasyon projelerinin hazırlanması da Yapı Bilgi Modellemesi tabanlı yazılımlar ile gerçekleştirilmeye başlamıştır. Yapıdan elde edilen rölöve verileri en az hata payı ile bilgisayar ortamına aktarılarak yapının restitüsyon ve restorasyon projelerinin hazırlanması, statik analizlerinin yapılması, malzeme etütlerinin yapılması gibi süreçlerde Tarihi Yapı Bilgi Modellemesi (TYBM) adını alan bu yeni yöntem kullanılmaktadır. Çalışmanın temellendiği Teknoloji Kabul Modeli (TKM), Davis (1989) tarafından yeni bir teknolojinin kullanıcı tarafından kabulünün; Algılanan Fayda ve Algılanan Kullanım Kolaylığı gibi değişkenlere bağlı olarak kullanılabileceğini savunan bir modeldir. Bu çalışmanın amacı; her ortaya çıkan yeni teknolojide olduğu gibi, kullanıcıların HBIM teknolojisini kabul ederek kullanma eğilimi göstermesinde etkili olabilecek faktörleri inceleyerek daha sonra yapılacak bir anket çalışmasıyla test edilecek olan “TYBM Teknoloji Kabul Modeli”ni geliştirmeyi hedeflemektedir.
Referanslar
Ajzen, I., & Fishbein, M. (1980). Understanding Attitudes and Predicting Social Behavior. Prentice-Hall.
Arayıcı, Y., & Tah, J. (2008). Towards Building Information Modelling for Existing Structures. The Eleventh International Conference on Civil, Structural and Environmental Engineering Computing. doi:http://dx.doi.org/10.4203/ccp.86.76
Arkitera. (2021). Abdullah Gül Cumhurbaşkanlığı Müzesi ve Kütüphanesi. https://www.arkitera.com/proje/abdullah-gul-cumhurbaskanligi-muzesi-ve-kutuphanesi/
Barazzetti, L., Banfi, F., Brumana, R., Gusmerolli, G., Oreni, D., Previtali, M., Roncoroni, F., Schiantarelli, G. (2015). BIM From Laser Clouds And Finite Element Analysis: Combining Structural Analysis And Geometric Complexity. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 345-350. doi:doi.org/10.5194/isprsarchives-XL-5-W4-345-2015
Bastan, M., Zarei, M., Tavakkoli-Moghaddam, R. & Shakouri, G. (2022), "A new technology acceptance model: a mixed-method of grounded theory and system dynamics", Kybernetes, Vol. 51 No. 1, 1-30. https://doi.org/10.1108/K-03-2020-0127
Brusaporci, S., Maiezza, P., & Tata, A. (2018). A Framework For Architectural Heritage HBIM Semantization And Development. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences(XLII-2), 179-184. doi:doi.org/10.5194/isprs-archives-XLII-2-179-2018
Chowdhury, M., Hosseini, M., Edwards, D., Martek, I., Shuchi, S., Lo, R. (2024). Comprehensive analysis of BIM adoption: From narrow focus to holistic understanding. Automation in Construction. 160. 10.1016/j.autcon.2024.105301.
Çivici, T. (2003). Mimari Tasarım Bürolarında Bilişim Teknolojilerinin Kullanımını Etkileyen Faktörler: Bir Yapısal Denklem Modeli. [Yüksek Lisans Tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi.
Davardoust, S. (2017). The BIM process for the architectural heritage: New communication tools based on AR/VR Case study: Palazzo di Città. [Doktora Tezi]. Torino Politeknik Üniversitesi.
Davis, F. (1985). A Technology Acceptance Model For Empirically Testing New End-User Information Systems: Theory And Results. [Doktora Tezi]. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü.
Davis, F., Bagozzi, R., & Warshaw, P. (1989). User Acceptance of Computer Technology: A Comparison of Two Theoretical Models. Management Science, 8(35), 982-1003.
Dore, C., Murphy, M. (2012). Integration of HBIM and 3D GIS for Digital Heritage Modelling. Digital Documentation [Bildiri sunumu]. Presented at Digital Documentation International Conference, Edinburgh. doi:10.21427/ws8s-xk50
Duran, Z. (2017). From Poınt Cloud To HBIM: Investigating The Possibilities Of Using High Resolution Data Acquisition Techniques. [Yüksek Lisans Tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul Teknik Üniversitesi.
Elshafey, A., CHAI, S., Aminudin, E., Gheisari, M., Usmani, A. (2020). Technology Acceptance Model for Augmented Reality and Building Information Modeling Integration in the Construction Industry. Electronic Journal of Information Technology in Construction. 25. 161-172. 10.36680/j.itcon.2020.010.
Erdik, M. (2018). Yapı Sektöründe Yapı Bilgi Modellemesinin Adaptasyonu. [Yüksek Lisans Tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü. Balıkesir Üniversitesi.
Fishbein, M., & Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention and behaviour: An introduction to theory and research. Addison Wesley Publishing Company.
Guo, J., Yang, J., Peng, S. & Mao, C. (2017). Exploring effective BIM workflow among practitioners by Technology acceptance model: a case study on the construction of facade [Bildiri sunumu]. The 7th International Conference on Construction Engineering and Project Management. Chengdu, Çin.
Hong, S. & Yu, J. (2018). Identification of external variables for the Technology Acceptance Model(TAM) in the assessment of BIM application for mobile devices [Bildiri sunumu]. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. 10.1088/1757-899X/401/1/012027.
Lai, Yin & Lee, Joseph. (2020). Integration of Technology Readiness Index (TRI) Into the Technology Acceptance Model (TAM) for Explaining Behavior in Adoption of BIM. Asian Education Studies. 10.20849/aes.v5i2.816.
Logotheis, S., Delinasiou, A., & Stylianidis, E. (2015). Building Information Modelling For Cultural Heritage: A Review. ISPRS Annals of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 177-183. doi:http://doi.org/10.5194/isprsannals-II-5-W3-177-2015
Marangunic, N., & Granic, A. (2014). Technology acceptance model: a literature review from 1986 to 2013. Universal Access in the Information Society, 14(1), 81-95. doi:10.1007/s10209-014-0348-1
Murphy, M. (2012). Historic Building Information Modelling (HBIM) For Recording and Documenting Classical Architecture in Dublin 1700 to 1830. [Doktora Tezi]. İnşaat, Yapı ve Çevre Mühendisliği Bölümü. Dublin Üniversitesi.
Murphy, M., McGovern, E., & Pavia, S. (2013). Historic Building Information Modelling – Adding Intelligence To Laser And Image Based Surveys Of European Classical Architecture. ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing(76), 89-102. doi:https://doi.org/10.1016/j.isprsjprs.2012.11.006
Ortiz, R. M., Weigert, A., Dhanda, A., Yang, C., Min, A., Gyi, M., Su, S., Fai, S., Quintero, S. M. (2019). Integrating Heterogeneous Datasets in HBIM of Decorated Surfaces. ISPRS - International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences(XLII-2/W15), 981-988. doi:10.5194/isprs-archives-XLII-2-W15-981-2019
Pandey, K. (2023). Evaluatıng The Acceptance Of Artıfıcıal Intellıgence Enabled Buıldıng Informatıon & Modellıng Through Technology Acceptance Model For Constructıon Industry [Yüksek Lisans Tezi]. Delhi Teknoloji Enstitüsü.
Pauwels, P., Verstraeten, R., De Meyer, R., & Van Campenhout, J. (2008). Architectural Information Modelling for Virtual Heritage Application [Bildiri sunumu]. Digital Heritage – Proceedings of the 14th International Conference on Virtual Systems and Multimedia, 18–23.
Saade, R., & Kira, D. (2006). The Emotional State of Technology Acceptance. The Journal of Issues in Informing Science and Information Technology(3), 529-539.
Semiz, Y., & Toplu, G. (2019). Cumhuriyet Döneminde Devlet Tarafından Kurulan İlk Sanayi Kuruluşu Kayseri Sümerbank Bez Fabrikası. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi(45), 29-59.
Sanchís-Pedregosa, C., Vizcarra A. J. & Leal-Rodríguez, A. (2020). BIM: a technology acceptance model in Peru. Journal of Information Technology in Construction. 25. 99-108. 10.36680/j.itcon.2020.006.
Stefano, F., Malinverni, E. S., Pierdicca, R., Fangi, G., & Ejupi, S. (2019). HBIM Implementation For An Ottoman Mosque. Case Of Study: Sultan Mehmet Fatih II Mosque Is Kosovo. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences(XLII-2/W15), 429-436. doi:10.5194/isprs-archives-XLII-2-W15-429-2019
Volk, R., Stengel, J., & Schultmann, F. (2014). Building Information Modeling (BIM) for existing buildings - literature review and future needs. Automation in Construction(38), 109-127. doi:https://doi.org/10.1016/j.autcon.2013.10.023
Wang, G., Wang, P., Cao, D., Luo, X. (2020). Predicting behavioural resistance to BIM implementation in construction projects: an empirical study integrating technology acceptance model and equity theory. Journal of Civil Engineering and Management. 26. 651-665. 10.3846/jcem.2020.12325.
Yılmaz, H. M., Yakar, M., Güleç, S. A., & Dülgerler, O. N. (2007). Importance of digital close-range photogrammetry in documentation of cultural heritage. Journal of Cultural Heritage(8), 428-433. doi:https://doi.org/10.1016/j.culher.2007.07.004
Zhao, Y., Sun, Y., Zhou, Q., Cui, C., Liu, Y. (2022). How A/E/C professionals accept BIM technologies in China: a technology acceptance model perspective. Engineering, Construction and Architectural Management. 30. 10.1108/ECAM-04-2022-0308.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
