GRAFİK TASARIM İLE YAZMACILIK SANATININ YAŞATILMASINA DAİR BİR TASARIM PROJESİ

Özet

Toplumsal bir pratik olarak geleneksel el sanatları, yüzyıllar boyunca ait olduğu toplumun ortak değerlerini, estetik ve sanat anlayışlarını, hayat tarzlarını; kısacası o toplumun kültürel ve tarihi değer birikimini yansıtan önemli bir araç olagelmiştir. Ülkemiz, geleneksel el sanatları bakımından zengin bir mirasa sahiptir ve yazmacılık sanatı da bunlar arasında önemli bir yer tutmaktadır. Yazmacılık sanatı, yöresel motiflerle oyulmuş ahşap kalıplar kullanarak, ustaların kendilerine özel tariflerle hazırladığı bitkisel boyaların kullanıldığı, elle çizilip resmedilen veya hazırlanan ahşap kalıpların kumaş üzerine basıldığı geleneksel bir el sanatıdır. Geçmişten gelen kültürel birikim ve geleneklerimiz zamanın getirdiği koşullarla birlikte değişmekte ve kaybolmaktadır. Bu çalışmanın amacı, yazmacılık sanatında sürdürülebilir olan geleneksel tekniklerin günümüz teknolojisinin imkanlarıyla birleştirilmesi ve güncel kullanım eşyalarını grafik tasarım ile yeniden yorumlayarak yazmacılık sanatının canlanmasına katkıda bulunmaktır. Bu amaçla, çalışmada veri elde etme yöntemi olarak alanyazın taraması yapılmış ve yazmacılık sanatı baskı örnekleri araştırılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda, yazmacılık sanatının teknik ve motiflerinden alınan ilhamla ‘Anatolian’ isimli bir yazı tipi tasarlanmıştır. Tasarım projesinin ikinci aşamasında ülkemizde çeşitli bölgelerimizde yaşayan nesli tükenmekte olan hayvan figürleri seçilmiş, illüstrasyon çalışmaları yapılarak ağaç baskı uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Dijital ortamda illüstrasyon çalışmaları ve Anatolian’ yazı tipi birleştirilerek tasarımların güncel kullanım eşyalarına uyarlandığı bir grafik tasarım projesi hazırlamıştır. Tasarımcılar, geçmişin izlerini takip ederek, yazmacılık gibi kültürümüzü etkileyen geleneksel sanatları özgün ifade biçimleriyle yeniden yorumladıklarında, geleneksel sanatların sürdürülebilirliği adına adım atabilecekleri düşünülmektedir.