TARIM REFORMU UYGULAMALARININ GÖÇ VE KENTLEŞME ÜZERİNE ETKİLERİ: KARAMAN ÖRNEĞİ

Özet

Sürekli artan nüfusun gıda ihtiyacının karşılanması için mevcut tarım alanlarının en yüksek düzeyde etkinlik ve verimlilikte kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Bu kapsamda, tarım reformu uygulamaları içinde yer alan arazi toplulaştırması (AT) çalışmaları öne çıkmaktadır. Son yıllarda AT çalışmaları oldukça yaygın bir kamu politikası ve yatırımı olmuştur. Bu araştırma ile, Karaman İli Merkez İlçeye bağlı Yollarbaşı, Burunoba, Akçaşehir, Ortaoba, Masara, Çoğlu, Salur, Kızık, Beydilli, Kisecik, Aşıran, Hamidiye, Sudurağı, Kılbasan, Davgandos ve Dinek’te tamamlanmış olan AT çalışmalarının performansı ölçülmeye çalışılmıştır. İlk olarak işletme sahiplerinin görüşlerine başvurulan alan çalışması ile AT’nin etkinliği araştırılmıştır. Buna göre; AT çalışmalarının maliyetleri azalttığı ve işletme sahiplerinin gelirlerini arttırdığına ilişkin algılarının olumsuz olduğu, AT sonrasında başka yerlere göç etme niyetlerinde AT öncesine göre azalma olduğuna ilişkin görüşlerinin yine olumsuz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak işletme sahiplerinin AT öncesinde çalışmalara yönelik düşüncelerinin olumlu olduğu, AT sonrasında ise işletme sahiplerinin düşüncelerinin daha olumlu hale geldiği ve işletme sahiplerinin arazilerine ulaşım açısından AT çalışmaları sonrasında olumlu bir görüş içinde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca AT sonrasında yeni oluşan parsellerin sayı ve biçim olarak önemli derecede düzeldiği sonucuna ulaşılmıştır. AT sonrasında çalışmaların yapıldığı birimlerden sadece Hamidiye, Masara, Ekinözü ve Salur’da bir nüfus artışı olduğu, diğer birimlerde ve genel olarak bütün AT çalışması tamamlanan birimlerde ise önemli oranda bir nüfusun başka yerlere göç ettiği sonucu elde edilmiştir. Son olarak ürün deseni ve ekili alan miktarları Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) aracılıyla araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; ortalama işletme parsel sayısında azalma olduğu, işletme sahiplerinin halen geleneksel ürünleri yetiştirmeye devam ettikleri, sulama alanlarındaki artışa rağmen nadas uygulamasını sürdürdükleri görülmüştür. Çalışmanın sonunda çeşitli önerilere ve araştırmanın kısıtlarına da yer verilmiştir.