DÖRDÜNCÜ SANAYİ DEVRİMİ’NİN (ENDÜSTRI 4.0) DÜNYAYA VE TÜRKİYE’YE EKONOMİK YANSIMALARI

Özet

Bu çalışmanın amacı, Endüstri 4.0 bileşenlerini kavramsal açıdan inceleyerek ekonomiye olan etkisini ve ülkelerin Endüstri 4.0 sürecine uyum sağlama noktasındaki mevcut durumlarını analiz etmektir. Endüstri 4.0 süreci daha önce görülmemiş bir hızda toplumsal ve ekonomik olarak birçok birimde dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Özellikle Endüstri 4.0 teknolojilerin endüstride kullanılması üretim süreçlerinde köklü bir yeniliğe yol açmıştır. Nesnelerin interneti, bulut bilişim, siber güvenlik, büyük veri ve akıllı robotlar gibi teknolojilerin kullanılması üretimin daha kaliteli, verimli ve hızlı bir şekilde yapılamasını sağlamaktadır. Endüstri 4.0 temelinde tüm teknolojileri endüstrinin bir parçası haline getirmek yani tüm endüstriyi akıllı fabrikaya dönüştürmek yatmaktadır. Akıllı fabrikalarda üretim makineden makineye veya makine insan iletişimine dayalı ileri teknoloji kullanılarak yapıldığından insan kaynaklı üretim hatalarının önüne geçilmiş olunmaktır. Ham madde temininden stok yönetimine, tedarik zincirinin her bir birimine, üretim sürecinden pazarlamaya kadar endüstrinin tümünü kapsayan bir dönüşüm süreci içinde bulunan imalat sanayi, bu durumdan en çok etkilenecek ve hatta dijital dönüşüme yön verecek birimdir. Daha önceki endüstri devrimlerinin genel yapısı itibariyle ilk imalat sanayinde ortaya çıkan icatların ekonominin tümünü etkileyerek sosyal, siyasi ve hukuki olarak yeni sistemlerin oluşmasını sağlamıştır. Endüstri 4.0 teknolojileri; önceki endüstri devrimlerinden farklı, gelişim süreci çok daha hızlı ve dinamikleri eşanlı olarak tüm alanları etkilemektedir. Ülkeler, Endüstri 4.0 teknolojilerini ekonominin her bir birimine yayarak diğer ülkeler karşısında küresel pazar paylarını ya da rekabet güçlerini artırmak için bir fırsat olarak görmektedirler. Bunun için birçok ülke yeni endüstri stratejileri belirleyerek vakit kaybetmeden uygulamaya başlamışlardır. Bu çalışmada Çin, Güney Kore, Japonya, Almanya, ABD, Hollanda ve Türkiye’nin Endüstri 4.0 uygulamalarındaki durumlarını göstergeler kullanılarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Türkiye seçili ülkeler arasında Endüstri 4.0 uygulamalarındaki gelişimi değerlendirildiğinde seçili yıllar arasında yapmış olduğu önemli çalışmalarla ilerlemesini artırmasına rağmen diğer ülkeler karşısında yetersiz kaldığı saptanmıştır. Türkiye toplumun tüm kesimine yönelik ekonomik stratejilerini geliştirerek uygulamaya devam ederse Endüstri 4.0 sürecine uyum sağlayabilir ve böylece küresel rekabet gücünü arttırabilir.