MERSİN BİTKİSİ’NİN (MYRTUS) PAMUKLU KUMAŞLARIN BOYANMASINDA KULLANIMI VE HASLIK TESTLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet

Doğal boyama, oldukça eski bir yöntemdir. Doğa’da kendiliğinden yetişen, tarımı yapılan bitkilerin yaprak, meyve, çiçek, dal, tohum, gövde ve kök gibi kısımları boyama malzemesi olarak çok eski tarihlerden beri kullanıldığı bilinmektedir. Boyamada kullanılan bitkiler ve bu bitkilerden elde edilen renk tonları doğal boyarmadde için önemli kaynaklardır. Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle doğal boyama yöntemleri önemini giderek kaybetmektedir. Fakat, halı ve kilim dokumacılığında, doğal boyaların kullanımı oldukça önemlidir. Pamuk, yün ve liflerin doğal boyalar ile renklendirilmesi uygulanan işlerin kalitesini arttırmakta ve bu işlerin uzun ömürlü olmasına katkı sağlamaktadır. Özellikle sentetik boyaların aksine doğal boyaların antimikrobiyal ve çevre dostu bir etkileri bulunmaktadır. Bu sebeple günümüzde tercih ettiğimiz giyim, sağlık ve kozmetik gibi birçok doğal ürünün yapımı kadar kullanımı da önemlidir.

Bu çalışmada Muğla’nın Bodrum ilçesinde yaygın bir şekilde görülen Mersin (Myrtus communis L.) bitkisinin yaprakları doğal boyarmadde kaynağı olarak kullanılmıştır. Bodrum’un Yeniköy Mahallesi’nde yetişen Mersin ağacı yaprakları ekim kasım aylarında toplanan boyarmaddelerin çalışmada farklı mordanlama türleriyle (şap, demir, meşe palamudu, meşe – şap) birlikte kullanılıp, 4 farklı boyama yapılarak sarı ve tonları elde edilip analizleri yaptırılmıştır. Elde edilen numunelerin; yaş sürtünmeye karşı renk haslık, kuru sürtünmeye karşı renk haslık testleri ve insan saglığına zararlarını ölçen azo boyarmadde içerisinde zararlı 32 boyarmadde testlerine tabii tutularak değerlendirilmeleri yorumlanmıştır. Son olarak mersin bitkisi, kumaş testleri, mordan yöntemleri ve azo boyarmadde testi yapılarak sonuçları ölçülmüş ve elde edilen değerler tablolar şeklinde verilmiştir