SOVYETLER BİRLİĞİ ZAMANINDA GELENEKSEL VE DİNİ HAYATIN KORUNMASINDA ORTA ASYALI MÜSLÜMAN KADININ ROLÜ

Özet

Sovyet sonrası Orta Asya'da, Müslüman kadının toplumsal düzenin kalbinde olması şaşırtıcı bir şekilde kendini gösterdi. Bu doğrudur, çünkü Kur’ân-ı Kerim ve İslam’ın temel bilgilerine sahip olan kadınlar toplum içinde aktif bir şekilde yer aldılar. Günümüzde olduğu gibi, geçmişte de, Orta Asya toplumunda dini eğitimin temelinde geleneksel olarak mollalar kadar vaiz kadınların da önemli bir yeri olduğu bilinen bir gerçektir. Orta Asya’da dini ve geleneksel hayatın yaşatılmasında önemli yeri olan kadın vaizlere Özbek dilinde Otincha, Rus dilinde de Atincha denilmekte idi. Aynı şekilde Orta Asya’nın coğrafi, kültürel ve dini manada bir uzantısı durumunda olan Çin’in Sincan Özerk bölgesinde de Müslümanların varlığına her zaman şahit olmaktayız. Aynı şekilde, Farsça konuşan Tacikler ve Türkçe konuşan Özbekler, Kırgızlar, Kazaklar ve Uygurlar arasında da Otinchalar yer almaktadır. Sovyet sonrası Orta Asya toplumunda, geleneksel ve dini hayatın bugüne kadar nasıl devam etmeyi başarabildiğini daha iyi anlamak için vaiz kadınların tarihsel kökenlerine göz atmak yararlı olacaktır