OSMANLIDAN CUMHURİYETE BİR KURUMUN TARİHİ: TRABZON ŞEHİR KULÜBÜ (1923-1955)

Özet

Bu çalışmada Cumhuriyetin ilk yıllarında Trabzon’da Ticaret/Tüccar Kulübü adıyla teşkil edilen ve devamında Şehir Kulübüne dönüşen kurumun faaliyetleri incelenmiştir. Makale dört başlık altında toplanmış, ilk olarak Tüccar Kulübü’nün kuruluşu, teşkilatlanması ve nizamnamesine yer verildikten sonra ardından kulübün faaliyetleri ele alınmıştır. Sonrasında 1936 yılında Trabzon Tüccar Kulübü’nün, Şehir Kulübü’ne dönüştürülmesine değinilmiştir. Son kısımda ise Şehir Kulübü’nün faaliyetleri açıklanmıştır. Makalede üç temel nokta üzerinde durulmuştur. Bunlardan ilki böylesi bir kulübün niçin kurulduğu ve hangi faaliyetler içine girdiği, ikincisi kulübün hangi gerekçelere dayanılarak kapatıldığı veya isminin değiştirildiği, sonuncusu ise Cumhuriyetin ilk yıllarındaki modernleşme ve batılılaşma faaliyetleri sırasında bu kulübün işlevinin neler olduğudur. Çalışma sonucunda elde edilen en önemli tespit, Tanzimat’la birlikte hız kazanan batılılaşma hareketleri sonucunda toplumun aydın ve varlıklı kişilerinin sosyalleşip bir arada vakit geçirme ihtiyacı içine girdikleri ve bu kişilerin kendi aralarında kurdukları cemiyet ve kulüpler vasıtasıyla bir araya geldikleri ve toplumun genelinden izole bir şekilde vakit geçirdikleri olmuştur. Bu düşüncenin bir ürünü olarak Cumhuriyetin ilk yıllarında Trabzon’da var olan Tüccar Kulübü’nün adının ve işlevinin değiştirilerek Trabzon Şehir Kulübü’nün kurulduğu anlaşılmıştır.