HATAY SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN YAŞLI İSTİSMARINA VE İHMALİNE BAKIŞ AÇILARI

Özet

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yaşlılık; çevreye uyum sağlama yeteneğinin azalması ya da kaybolması olarak tanımlanmaktadır.
Yaşlı istismarı ve ihmali dünyada ve ülkemizde ciddi bir problem olarak kabul edilmektedir. Fakat yapılan çalışmaların çoğu
çocuk ve kadına yönelik istismar ve ihmali üzerine yoğunlaşmasından dolayı bu konu gündeme çok fazla gelmemektedir.
Yaşlı istismarı ve ihmali anlamları birbirinden faklıdır. Yaşlı istismarı; yaşlının hayatını tehdit eden veya yaşlıya zarar veren
herhangi bir davranışa maruz kalmasıdır. Bu nedenle acil önlem gerektiren ciddi bir insan hakları ihlalidir. Aynı zamanda
morbidite, mortalite, kurumsallaşma ve hastaneye yatış riskinin artması gibi ciddi sağlık problemleri ile sonuçlanan, aileleri ve
toplumu olumsuz yönde etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşlı ihmali ise yaşlının sosyal, fiziksel ve duygusal
ihtiyaçlarının karşılanmasında yetersiz kalınması olarak tanımlanmaktadır.
Toplumun değişen yapısıyla aileler küçülmekte ve ailenin genç kuşaklarının kendi çekirdek ailelerini kurmalarından dolayı
yaşlılık dönemi önemli bir psikososyal sorun haline gelmiştir. Yaşlı istismarı ve ihmalinde en önemli konu, problemin farkında
olamamak ya da saptanmasındaki zorluklardır. Bu nedenle yapılan çalışmada gençlerin gözünde yaşlılara ve yaşadıkları
istismar ve ihmale karşı fikir ve düşüncelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Çalışmada; birinci ve ikinci sınıfta okuyan 191’i (%67) kız, 94’ü (%33) erkek olmak üzere toplam 285 öğrenciye istismar ve
ihmale karşı fikir ve düşüncelerinin belirlenmesi amacıyla 28 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Anketimizde; yaşlı bireyden
ihtiyaçlarını esirgemenin bir ihmal mi olduğu sorusuna öğrencilerin %77’si evet, %75,8 kişi ise yalnızlık belirtisinin istismar
ve ihmal sonucu oluştuğu cevabını vermiştir. Öğrencilerimizin %54,7’si yaşlı bireye bakabileceklerini, %29’u ise kararsız
olduğunu belirtmiştir. Yaşlı bireyin aile içinde yük ve engel olmadığı konusunda %78,95’i olumlu olarak düşünmüştür. Fakat
yaşlı bireylere bakabilmeleri noktasında bu oran daha düşük görülmektedir. Sonuç olarak; yaşlı istismarı ve ihmali konusunda bir farkındalık olmasına rağmen, uygulamaya sıcak bakılmadığı
görülmektedir. Yaşlı istismar ve ihmalinin boyutlarını ortaya koyarak yaşlı sağlığı üzerindeki ciddi etkilerini tespit etmek, halkı
bilinçlendirmek ve bu durumlarla karşı karşıya kalınmasını önleyebilmenin önemli olduğunu düşünmekteyiz.