YEREL KALKINMADA GÜMÜŞHANE İLİ ARICILIK SEKTÖRÜNÜN KÜMELENME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Özet

Gümüşhane ili, gelişmiş kentlere oldukça uzak bir noktada yer alması ve ilin diğer kentlere sadece karayolu bağlantısı bulunması nedeniyle yeni fikirlere ve bölgesel kalkınma teşviklerine en çok ihtiyaç duyan illerin başında gelmektedir. Gümüşhane ilinin engebelik yapısı ve coğrafik konumu, sadece ekonomik gelişimini ve iktisadi kalkınmasını sınırlamakla kalmayıp aynı zamanda yıllarca göç veren iller arasında ön sıralarda yer almasına da neden olmuştur. Bu noktada, ilde iş imkânlarının yetersiz olması ve ilin yatırımcılar açısından karlılığa uygun bulunmaması göçün ana nedenleri arasında sayılabilir. İlin yerel kalkınma dinamikleri göz önüne alındığında özellikle Kelkit-Şiran- Köse ilçeleri tarım sektöründe önemli bir yere sahiptir. Bu eksende Gümüşhane ilinin bozulmamış doğa yapısı, geniş çayır-mera alanlarının varlığı, su kaynaklarının bolluğu ve bitki örtüsü çeşitliliği, arıcılık ve arıcılık ürünleri sektörünün gelişmesi için büyük potansiyel oluşturmaktadır.
Araştırma kapsamında arıcılık faaliyetinin olası bir kümelenme potansiyeli gösterip göstermediği ve bunun hangi düzeyde olduğu saha araştırma metodu ve anket yöntemi uygulanarak belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla kümelenme metodu içerisinde sıkça kullanılan ‘Porter’in Elmas Modeli’ esas alınmıştır. Elmas modelini oluşturan faktörler birlikte değerlendirildiğinde; ilin arıcılık açısından istihdam sağlama arıcılığın istihdam sağlama ve bölge dışından arıcılık ürünlerine talep oluşturma, arıcılık yapmaya elverişli iklim, yer şekilleri ve yükseltiye sahip olma, hibe ve teşviklerden faydalanma, iş gücü maliyetlerinin düşük olması, bölge dışından yabancı üreticileri çekebilme ve arıcılık ürünlerine yoğun talebin yaşanması gibi faktörler açısından iyi; üreticiye ambalajlama ve paketleme kolaylığı sağlayan firmaların bulunması, arıcılıktan elde edilen gelirlerin yatırıma dönüşmesi, üreticilerin KOSGEB desteklerinden yeterince faydalanması açısından orta; teknolojiyi geliştiren kurumların varlığı, sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapılması, üreticilerin nitelikli ürün talebi yaratma çabası içerisinde olması, ilgili ve destekleyici endüstriler bulunması, üniversite ile işbirliği yapılması, kalkınma ajansı desteklerinden yararlanılması, ürün fiyatlarının rekabet edebilirliği, arıcılık ürünlerinde yoğun rekabet ortamının bulunması, ilde üniversitenin olması, üreticiye pazarlama imkânı sağlayan firmaların varlığı, alt yapı çalışmalarının ekonomik katkısı gibi faktörler açısından ise zayıf olduğu anlaşılmaktadır. Bütün bu sonuçlar dikkate alındığında, Gümüşhane ilindeki arıcılık faaliyetinin kümelenme kategorisi içerisinde henüz fikir aşamasında olduğu tespit edilmiştir.