TÜKETİM ARACI OLARAK KONUTUN MEKÂNSAL DEĞİŞİMİNİN REKLAMLAR ÜZERİNDEN ÇÖZÜMLENMESİ: KONUT KOOPERATİFLERİ SÜRECİ

Özet

Konut, tarihi süreç içinde barınma ihtiyaçlarının karşılanmasından dolayı kişilere, toplumsal yapıya, kültüre, teknolojiye ve teknik imkânlara göre değişen mekânsal biçimlenişi göstermiş ve tartışmalara kaynak olmuştur. Toplumsal yapıda meydana gelen her değişimden etkilenen konut mekânları, 20. yüzyılda tüketim toplumunun oluşmasıyla, tüketimin eskimeyi hedef alan yapısından etkilenerek tüketim nesnesi haline gelmiştir. Türkiye’de kent nüfusunun artmasıyla, devlet tarafından, hizmet, sağlık eğitim ve sanayi yapıları gibi zorunlu yatırımların yanında sosyal konut programları gerçekleştirilmiş, özel sektör de teşvik edilmiştir. Hızla artış gösteren inşaat sektöründe çeşitlilik artmış, büyük inşaat firmaları arasındaki rekabet, firmaların çeşitli pazarlama stratejilerini bireyleri özendirme amacıyla kullanarak yaşam tarzları pazarlamasına sebep olmuştur. Bu çalışmada, tüketime dayalı konutta mekânsal değişim, konut kooperatifleri ve 1980 sonrası serbest piyasa ekonomisi sürecine dair yazılı ve görsel basında yer alan konut reklamları üzerinden içerik çözümlemesi yapılmıştır. Taranan konut reklamları, mekânsal algı ve pazarlama unsurları açısından belirlenen kriterler (konum, mekân, plan tipi, malzeme, teknik donatılar, sosyal donatı vb.) doğrultusunda incelenmiştir. Konut reklamlarında öne çıkan olgunun insanlara vaat edilen, özendirilen ve hatta dayatılan yaşam tarzları olduğu görülmektedir. Ayrıca reklamlarda geçiciliğe ve tüketmeye vurgunun yapıldığı da söylenebilmektedir