Orta Çağ Avrupa ve Anadolu Kentlerinin Ticari Açıdan Değerlendirilmesi: Sevilla, Paris, Konya, Kayseri
Abstract views: 42
/ 
PDF downloads: 18
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14020364Anahtar Kelimeler:
Avrupa ticareti, Anadolu ticareti, SevillaÖzet
Devletler birliğinin olmadığı bir süreç olan Orta Çağ’da yaşanan olaylardan en çok etkilenen coğrafyalar Roma İmparatorluğu’nun hüküm sürdüğü topraklar olarak Avrupa ve Anadolu olmuştur.
Erken dönemlerde savaşlar, göçler, salgınlar ya da bunlara bağlı tehditler sonucunda toplumsal travmalar yaşanmış, kentsel yaşam olumsuz etkilenmiş ve kentler boşaltılmıştır. Özellikle Avrupa bu dönemlerde kuzeyden gelen istila ve göç hareketleri ile mücadele ederken, Anadolu’ya hâkim olan Bizans da doğu ve güneyden gelen tehditler ile mücadele etmektedir. Bu istikrarsız dönemde kent nüfusları azalmış ve kentsel yaşam siyasi, askeri, ekonomik, kültürel ve sosyolojik bir gerileme yaşamıştır. Ancak Geç Orta Çağ’da istila ve göç hareketlerinin sona ermesi tüm dinamikleri ile birlikte kentsel yaşamın gelişmesine yol açmıştır.
Orta Çağ boyunca Avrupa ve Anadolu kentlerinin ticari faaliyetlerinin ve gelişiminin değerlendirilmesini amaçlayan çalışmada Avrupa’dan ve Anadolu’dan ikişer kent seçilmiştir. Orta Çağ Batı Avrupa kentlerinden nehir yoluyla denize bağlantısı bulunan Sevilla ve Paris kentleri, Anadolu’dan iç kesimlerde yer alan ve antik kara ticaret yolları üzerinde bulunan Konya ve Kayseri kentleri örnek olarak alınmıştır. Orta Çağ Avrupa ve Anadolu kentlerini çeşitli açılardan ayrı ayrı ele alan çalışmalar yapılmış olmakla birlikte çalışmamızda ele aldığımız biçimde Avrupa ve Anadolu kentlerini bir arada karşılaştırmalı değerlendiren bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışma sonucunda, coğrafya ve kültür açısından birbirinden çok farklı olan Avrupa ve Anadolu kentlerinde temel benzerlikler belirlenmiştir.
Referanslar
Adelson, H. L. (1960). Early medieval trade routes. The American Historical Review, 65 (2), 271-287.
Akşit, A. (1996). Türkiye selçukluları devrinde kayseri şehri (Yayınlanmamış doktora tezi). Erciyes Üniversitesi.
Altunsoy, N. (2019). Türkiye selçukluları döneminde gayrimüslimler (Yayınlanmamış doktora tezi). Kırklareli Üniversitesi.
Altunsoy, N. (2023). Selçuklu konya'sında gayrimüslimler. Türkiye selçukluları ve konya, Cilt III, 447-467. Konya ticaret odası.
Bakır , A.-Ülgen, P. (2011). Geç ortaçağ avrupası'nın meşhur ve gizemli şehri paris. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (4), 19-47.
Bedirhan, Y. (2014). Türkiye selçuklularında dış ticaret. Turkish Studies, 9 (5), 371-402.
Bedirhan, Y. (2015). Türkiye selçukluları devrinde anadolu’nun ticaret şehirleri. Tarih Okulu Dergisi, 24, 25-50.
Bedirhan, Y. (2019). Türkiye selçukluları devrinde konya’nın iktisadi ve ticari yapısı. Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 14 (28), 295-306.
Bello León, J. M. (2015). Mercaderes extranjeros en Sevilla en tiempos de los reyes católicos. Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes, 47-83. https://www.cervantesvirtual.com/obra/mercaderes-extranjeros-en-sevilla-en-tiempos-de-los-reyes-catolicos/
Birk, S. (2019, Novamber 28). Religion in a medieval european city. SHS web of conferences, 72. (B. Yazyev, Dü.) Belgorod. https://doi.org/10.1051/shsconf/20197204003
Blanco Aguilar, J. (2018, June 28). Las murallas y las puertas de Sevilla. Las murallas y las puertas de Sevilla-Alquiansa. May 29, 2024, from https://www.alquiansa.es/las-murallas-las-puertas-sevilla/
Boileau, E., Lespinasse, R. e Bonnardot, F. (1879). Les métiers et corporations de la ville de Paris: XIII e siècle le livre des métiers d'Etienne boileau. Paris Imprimerie Nationale. April 08, 2024 from https://archive.org/details/lesmtiersetcor00boiluoft/page/n5/mode/2up
Bove, B. (2015). Une sombre affaire de teinturerie: organisation corporative et territoires de production à Saint-Denis à la fin du XIVe siècle. Médiévales, 69, 105-128. https://doi.org/10.4000/medievales. 7611.
Bozpinar, C. (2022). Orta çağ avrupası'nda şehirlerin doğuşu meselesi. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23 (2), 1-26.
Cano Avila, P. (2005). Numismática omeya oriental y de al-andalus. Philologia Hispalensis, 19, 23-31.
Collantes de Terán Sánchez, A. (1991). Los mercados de abasto en sevilla: permanencias y transformaciones (siglos XV y XVI). Historia. Instituciones. Documentos, 18, 57-70.
Çalışır Hovardaoğlu, S. (2009). Tarihi süreklilikte kentsel katmanlaşmanın belgelenmesi bağlamında kayseri kent merkezi (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi.
Çayırdağ, M. (2022). Kayseri Tarihi Araştırmaları (Cilt I). Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
Denk Çelik, S. (2006). IX ve X. Yüzyıllarda Bizans İmparatorluğunda Ticaret (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi.
Eco, U. (2014a). Ortaçağ-barbarlar, hıristiyanlar, müslümanlar. (L. Tonguç Basmacı, Çev.). Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Eco, U. (2014b). Ortaçağ-katedraller, şövalyeler, şehirler. (L. Tonguç Basmacı, Çev.). ALFA Basım Yayım Dağıtım.
Elibol, N. (2007). Osmanlı imparatorluğu’nda nüfus meselesi ve demografi araştırmaları. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (2), 135-160.
Eskikurt, A. (2014). Ortaçağ anadolu ticaret yolları. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 15-40.
González Arce, J. D. (1991). Sobre el origen de los gremios sevillanos. En la España Medieval, 14, 163-182.
Grosse, R. (2001). Reliques du Christ et foires de saint-denis au XIe siècle. A propos de la 'descriptio clavi et corone domini. Revue d'histoire de l'Eglise de, 87 (219), 357-375.
Gül, M. (2009). Ortaçağ avrupa tarihi. Bilge Kültür Sanat Yayın Dağıtım.
Haldon, J. (2017). Bizans tarih atlası. (A. Özdamar, Çev.). Alfa Yayıncılık.
İbn-i Bibi. (1941). Anadolu selçuki devleti tarihi. (M. N. Gençosman, Çev.). Uzluk Basımevi.
İlimli Usul, D. (2017). Anadolu selçukluları zamanında kayseri. M. Eğilmez, F. Maden ve S. Kundakçı (Dü.), Uluslararası Malazgirt’ten Osmanlı’ya Selçuklu Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (s.101-119) içinde. Kastamonu.
İplikçioğlu, B. (2007). Helen ve roma tarihinin anahatları. Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Işık, N. (2019). Kayseri’de ticaret kültürü ve kayseri ticaret müzesi. R. Özkan (Dü.), II. Uluslararası Develi, Âşık Seyrânî ve Türk Kültürü Kongresi "Develi Bildirileri", (s.121-132) içinde. Kayseri,
Jiménez Martín, A. (2020). Las murallas de ıšbīliya. universidad de sevilla. Departamento de Expresión Gráfica Arquitectónica.
Kallioinen, M. (2020, 06 30). Long-Distance Trade in Medieval Europe. Oxford Research Encyclopedia of Economics and Finance. https://doi.org/10.1093/acrefore/9780190625979.013.558
Karabaş, O. (2019). Selçuklular devrinde konya, kayseri, niğde ve sivas şehirlerinin fiziki yapı bakımından karşılaştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
Koca, S. (1996). Türkiye Selçuklularında Ekonomik Politika. Erdem, 8 (23), 465-484.
Küçükdağ, Y., Arabacı, C. ve Yenice, M. S. (2020). Tarihi Süreç İçinde Konya Şehrinin Fiziki Gelişimi. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5, 1-38.
Muş Özmen, N. ve Kevseroğlu, Ö. (2023). Kentsel katmanlaşma bağlamında kent, biçim ve değişim: Askeri-mimari fonksiyonundan çarşı’ya, kayseri dışkale. IV. Kentsel Morfoloji Sempozyum Kitabı, (s.570-583) içinde, Konya,
Özcan, K. (2006a). Anadolu'da selçuklu dönemi yerleşme tipolojileri -I- pazar ya da panayır yerleşmeleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 205-224.
Özcan, K. (2006b). Anadolu'da selçuklu kentler sistemi ve mekansal kademelenme (1). METU Journal of the Faculty of Architecture, 21-61.
Özcan, K. (2007). Vakfiyelere göre selçuklu kentinde ticaret mekânlarının örgütlenme düzeni ve mekânsal diziliş biçimleri üzerine bir deneme "Konya örneği". Vakıflar Dergisi, 30, 87-101.
Özcan, K. (2011). Anadolu’da erken dönem türk kent morfolojisi “Selçuklu başkent konya". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (19), 231-244.
Özcan, K. (2017). Anadolu’da ortaçağ lojistik merkezleri selçuklu liman kentleri. Karadeniz Araştırmaları, 53, 137-151.
Özcan, K. ve Yenen, Z. (2010). Anadolu-türk kent tarihine katkı: Anadolu selçuklu kenti (XII. yüzyılın başından XIII. yüzyılın sonuna dek). Megaron Dergisi, 5 (2), 55-66.
Pirenne, H. (2013). Ortaçağ avrupası'nın ekonomik ve sosyal tarihi. (U. Kocabaşoğlu, Çev.). İletişim Yayınları.
Pirenne, H. (2014). Ortaçağ kentleri kökenleri ve ticaretin canlanması. (Ş. Karadeniz, Çev.). İletişim Yayınları.
Pounds, N. (2005). The medieval city. Greenwood Press.
Romero de la Cruz, E. R. (2004). Historia económica del puerto y ría de sevilla. Historia De La Navegación Comercial Española, 489-531.
Roux, S. (2009). Paris in the middle ages. (J. A. McNamara, Çev.) Philadelphia: University of Pennsylvania Press. April 08, 2024 from https://archive.org/details/roux-paris-in-the-middle-ages/page/n9/mode/2up
Rösch, F. (2019). Medieval marketplaces in northern europe-an overview with an emphasis on merchant seafaring. L. Rahmstorf and E. Stratford (Dü), Weights and marketplaces from the bronze Age to the early modern period (s.275-297), Göttingen.f
Solórzano Telechea, J. Á. y Rivera Medina, A. M. (2021). Transmisión tecnológica y desarrollo portuario en el mundo atlántico medieval. J. Á. Solorzano-Telechea, J. D. González Arce y I. Bazán Díaz (Dü), los puertos del atlántico en la baja edad media (s. 55-93), Navegación, Instituciones y Gobernanza, Lleida.
Şeyban, L. (2014). İspanya'da endülüs-islam medeniyetinden kalan izler ve eserler-III: Sevilla. Uluslararası Akademik Sosyal Bilim Çalışmaları Dergisi, 24, 129-138.
Thompson, J. W. (1915). The Commerce of france in the ninth century. Journal of Political Economy, 23(9), 857-887. April 08, 2024 from https://www.jstor.org/stable/1819140?seq=1&cid=pdf-reference#references_tab_contents
Ülgen, P. (2012). Geç ortaçağ avrupasında pazar ve panayır ilişkisinin ticaret hayatındaki rolü ve türk-islam dünyasındakilerle karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (21), 359-381.
Ülgen, P.-Çaylı, M. (2017). Ortaçağ avrupa ekonomisinin mimarları olan tüccarlara genel bir bakış. History Studies International Journal of History, 9 (5), 167-179.
Yıldırım, M. (2022). Ortaçağ’da ticaret (Yollar, şehirler ve ürünler) hakkında bir değerlendirme (Bizans-avrupa-islam dünyası). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 192-201.
Yıldız, F. (2016a). Kilise ve sinagoga dönüştürülen endülüs-islam dönemi camilerinin geç ortaçağ hıristiyan kent yapılaşmasına etkileri- Sevilla. Medeniyet Sanat. İMÜ Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2 (1), 97-111.
Yıldız, F. (2016b). Sevilla’da mudejar şehirciliği: 13. ve 15. yüzyıllarda hıristiyan şehirciliği üzerindeki islam etkileri (Yayınlanmamış doktora tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Yörük, D. (2016). Konya kazasında yerleşme ve nüfus (1584-1642). A. Aköz, D. Yörük ve H. Muşmal (Dü.), INOCTE 2016 International New Tendencies Congress in Ottoman Researches, (s.163-182), Konya.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
