TÜRK ÇİNİ SANATINDA KADIN FİGÜRLÜ TASVİRLER

Özet

Türk çini sanatı, Türklerin tarih sahnesinde görüldükleri andan itibaren yaşadıkları coğrafyaların izlerini taşıyan, yerleşik hayat düzenine geçmeleriyle birlikte edindikleri birikimlere estetik değerler katarak gelişen bir sanat dalı olmuştur. Orta Asya’ya dayanan kökleriyle Anadolu Selçukluları, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde egemenliklerini sürdürdükleri hemen her bölgede görülmesi, bu sanata verdikleri değerin en açık göstergesidir (Yetkin, 1972: 1) Aynı zamanda Türk kültür miraslarımızdan biri olan çini sanatı içinde kullanılan desen, renk, teknik ve konu edindiği figürler açısından oldukça zengin bir süsleme repertuara sahiptir.

Köklü tarihini, inançlarını, gelenek ve görenekleri de yansıttıkları motiflerin her döneme göre kullanım sıklığı değiştiği görülmektedir. Tabiat kaynaklı natüralist üslup başta olmak üzere, yine doğadan etkilenerek ortaya çıkan motifler, geometrik motifler, hayvan, efsanevi varlıklar ve insan tasvirleri de devirlerine ait işlenişleriyle günümüze kadar ulaşabilmiştir. Yapılan bu araştırmada; figürlü çiniler içerisinde yer alan kadın tasvirli betimlere yer verilmiştir. Yalnızca dekoratif bir süs unsuru değil, döneme ait yaşam tarzlarını, giyim kuşamını, yüzyıllar içinde aktarımı ya da değişimi ve kültürel öğeleri incelenecektir.