TEMEL BİR İNSAN HAKKI OLARAK ENGELLİ BİREYLERİN EĞİTİM HAKKI: ORTAOKUL ÖĞRENCİSİ VELİLERİNİN ENGELLİLERİN EĞİTİMİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Özet

Eğitim hakkı, diğer herkes gibi engelli kişiler için de korunması gereken temel insan haklarındandır. Ancak engelli kişiler ile engelli olmayan kişilerin eğitime katılım oranları arasındaki fark, bu temel hakkın engelliler için korunmasının önünde sorunlar olduğunu göstermektedir. Bu sorunların önemli bir bölümünü, engelli kişileri eğitim alanında sosyal dışlanmaya ve ayrımcılıkla karşı karşıya bırakan olumsuz tutumlar oluşturmaktadır. Ankara ilinde ikamet eden 120 ortaokul velisinin katılımıyla, Kösterelioğlu tarafından geliştirilen Engelli Bireylerin Eğitilmesine İlişkin Tutum Ölçeği kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmayla velilerin, engellilerin eğitimine ilişkin tutumları, engelli bir tanıdığa sahip olma değişkeni bağlamında incelenmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların yarısından fazlasının aynı veya başka hanede yaşayan bir engelli akrabası ya da akrabalık ilişkisi bulunmayan engelli bir yakını olduğu görülmüştür. Katılımcıların genel itibariyle engelli bireylerin eğitimine ilişkin tutumlarının olumlu yönde olduğu, engelli bir tanıdığa sahip olan katılımcıların tutumlarının ise engelli tanıdığı bulunmayanlara kıyasla daha olumlu olduğu görülmüştür. Araştırma sonucundan hareketle engelli kişileri eğitime dahil edecek, eğitimin her aşamasını sürdürmelerini sağlayacak, nitelikli eğitim olanaklarından yararlanmalarını mümkün kılacak fiziksel erişilebilirliğe ilişkin düzenlemelerin yapılmasının son derece önemli olduğunu söylemek mümkündür. Bununla birlikte eğitim hakkının önünde engel oluşturan olumsuz tutumları ortadan kaldıracak ve toplumsal bütünleşmeyi sağlayacak hak temelli çalışmaları yaygınlaştıracak yasal ve kurumsal düzenlemelerin yapılması, engelli kişilerin eğitim hakkının korunması için atılması gereken adımların başında gelmektedir.