KIRSAL KALKINMA, KIRSAL TURİZM, IPARD PROGRAMI VE DESTEKLENEN KIRSAL TURİZM PROJELERİ

Özet

Yüzyıllardır insanoğlu daha iyi yaşam koşulları için köyden kente ya da kırsal alandan kentsel alanlara göç etmiş ve göç etmeye de devam etmektedir. Taşıma kapasitesinin aşılmasıyla aşırı göçlerin kentsel alanlarda yarattığı sorunlar, yetkilileri farklı çözümler üretmeye yöneltmiştir. Bu çözüm arayışlarında gündeme gelen ve dünyanın çeşitli yerlerinde uygulanmaya başlanan çalışmalardan bir tanesi, kırsal kalkınmadır. Yetkililer göç eden insanların göç etmemesi ve göç edenlerinde geri dönmesi için kalkınmanın yerelden başlaması gerektiğini ifade etmiş ve bu yönde çalışmalarla birlikte üretilen projelere destek verilmeye başlanmıştır. Bu çabaların başlangıcında kırsal alan tanımlaması yapılmış ve kırsal alanların sınırları belirlenmiştir. Daha sonra kırsal bölgelerin değerleri ve kaynaklarının tespiti ve kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılması için neler yapılabileceği ve hangi projelere ve alanlara destek verileceği konusunda tespitler yapılmıştır. Kırsal kalkınmanın öncelikli alanlarının ve bu alanlara yönelik projelerin desteklenmesi için hükümetler çeşitli kuruluşlarla işbirliğine gitmiştir. Kırsal kalkınmaya hükümetlerle oluşturduğu fonlar vasıtasıyla destek veren en önemli kuruluşlardan bir tanesi Avrupa Birliği (AB)’dir. AB’nin kırsal kalkınmada özellikle aday ülkelere yönelik ortak tarım politikaların oluşturulması, uyum hazırlıkları vb. kapsamında IPARD (Instrument for Pre-Accesion-Rural Development-Katılım Öncesi Kırsal Kalkınma Bileşeni) AB’ye katılım öncesi kırsal kalkınma programı hazırlanmıştır. Türkiye’de Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) ile AB’nin yapmış olduğu anlaşma çerçevesinde kırsal kalkınma programı iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama 2007-2013, ikinci aşama ise 2014-2020 yılları arasındadır. IPARD projesinin daha çok tarımsal projelere destek vermesine rağmen, kırsal kalkınmada kırsal turizmle ilgili projelere de destek verdiği görülmektedir. IPARD programı kapsamında girişimcilerin hazırladığı projelere; proje öncesi, sırası ve sonrasında her türlü teknik, maddi vb. destekler verilmektedir. Kabul edilen projelere maddi anlamda hibe (geri ödemesiz) olarak proje tutarının %50’si verilmektedir. Turizm anlamında, Çiftlik Faaliyetlerinin Çeşitlendirilmesi ve İş Geliştirme çerçevesinde Kırsal Turizm ve Rekreasyon Faaliyetleri alanında hazırlanan ve uygun görülen projelere destek verilmektedir. Türkiye’nin birçok ili proje kapsamında olup, çalışmanın sonunda bugüne kadar 130’un üzerinde otel, pansiyon, restoran, çay bahçesi, dinlenme tesisleri, çiftlik evi, dağ evi, spor tesisleri, su parkları gibi projelere destek verildiği belirlenmiştir. Ancak, yaklaşık 15 yıldır uygulanan bu programa daha fazla ilgi gösterilmesi kırsal kalkınmaya, beraberinde de ulusal kalkınmaya ivme kazandıracaktır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; 2020 yılına kadar devam eden ve 2021 yılında da devam etmekte olan bu projeden küçük girişimcileri haberdar etmek, bu projeyle ilgili bir hatırlatma yapmak, farkındalık oluşturmak ve sağlanan bu önemli fırsatın kaçırılmaması için kamuoyunun dikkatini çekmektir.