TARİHİ SÜREÇTE SALGIN HASTALIKLAR VE DEĞİŞİM: COVID-19 SONRASI MİMARİ VE KENT

Özet

Gelişen teknolojiler, sanayileşme, nüfus artışı ve göçler, yaşadığımız kentlerin çok hızlı büyümesine ve yapılaşma yoğunluğu yüksek bölgelerin oluşmasına sebep olmuştur. Kentsel altyapı ve plansız kaynak kullanımı, bu yoğunlaşma bölgelerinde doğa-insan olgularının göz ardı edilmesi ile sağlıksız şehirlerin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Sanayileşmenin de etkisi ile gelişen kentlerde nüfus yoğunluğundaki artış, hava kirliliği, sıkışıklık, trafik, altyapı ve ekosistem dengesinin bozulması ile birlikte salgın hastalıklar açısından da ciddi sorunları beraberinde getirmektedir. Kentler özellikle 1990 sonrası Yeni Şehircilik (New Urbanism) anlayışı kapsamında kentsel-mekânsal sorunlara çözüm arayışı içerisinde, kentlerin gelecekte nasıl şekillenmesi gerektiğini tartışırken COVID-19 ile birlikte sosyal temas vb. kavramların da planlama- tasarıma dahil edilmesiyle çok daha karmaşık yeni mekânsal stratejilere yönelmelidir.
Bu kapsamda çalışmanın amacı; geçmiş dönemlerde karşılaşılan salgın hastalıkların mimariye ve kentlere getirdiği değişimleri incelemek, ülkemiz ve dünya kentleri örneklerindeki izlenimlerden hareketle COVID-19 sonrası geleceğin mimari ve kentsel planlaması hakkında sürdürülebilir mekânsal stratejiler geliştirmektir. Çalışmada geniş ölçekli literatür taraması analiz-sentez ilişkisi ve sonuca yönelik yapısal yaklaşım, kentsel yaklaşım, tamamlayıcı yaklaşım olmak üzere 3 başlık altında COVID-19 için mimari ve kentsel çözümler aranmakta ve bunların gerçekleşmesine yönelik aktör / paydaş ilişkisi strateji-eylem değerlendirmelerinde bulunulmaktadır.