ÇOCUKLARININ SANAT YOLU İLE “MUTLULUK” KAVRAMINA BAKIŞLARI

Özet

Resim, çocuğun duygularını ve iç dünyasını çevresine yansıtabilmesi için önemli bir araçtır. Kızgınlık, güven, mutluluk gibi duygularını sözel olarak paylaşamasa da resimlerinde kullandığı imgelerle rahatlıkla ifade edebilmektedir. Mutluluk duygusal bir tepkidir ve çocukta dengeli bir kişiliğin temelini oluşturur. Sevgi ve güven içerisinde büyüyen çocuk, çevresinden aldığı sevgiyi yine çevresine yansıtır. Gerçek sevgiyi bulamayan çocuk, genellikle güvensizdir. Bu gibi nedenlerle; Çocuk Esirgeme Kurumlarında kalan çocukların karşılaşacakları sorunlar, şüphesiz sağlıklı aile ortamında yetişen çocuklardan farklı olacaktır. Aile ortamında kolaylıkla bulabileceği ilgili ebeveynler, bu kurumlarda yerini bu rolleri üstlenmiş kurum yetkililerine ve bakıcılarına bırakmaktadır. Kurum yetkililerine ve çalışanlarına büyük sorumluluklar düşmektedir. Kurum çalışanlarının ellerinden gelen yardımı yapsalar dahi, her bir çocuğa tek tek ulaşmaları ve sorunları çözmeleri aile ortamındaki kadar sağlıklı olmayacaktır. Aile ortamında korunma ve ihtiyaçlarının giderilmesi garanti altındadır. Bunlar maddi ve manevi ihtiyaçlardır. Çocuklar kendi duygularını ve diğer insanların duygularını kolaylıkla yorumlayabilmekte ve çevrelerindeki insanların özellikle onlar için değerli olan bireylerin duygu durumlarından etkilenmektedirler. Mutluluk teması çerçevesinde çocukların resimsel ifadelerinin yorumlanması, sözel ifadelerinin kaydedilmesi araştırmanın yöntemlerinden biridir. Araştırmada kapsamında; nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın modelini “durum çalışması” oluşturmaktadır. Ayrıca örneklem grubunun belirlenmesinde “benzeşik örneklem” den yararlanılmıştır. Verilerin toplanma sürecinde çocuklara yönelik olarak gözlem ve görüşmeler yapılmıştır. Gözlem ve görüşmelerin analizi “içerik analizi” ile yapıldıktan sonra NVivo 8 programında matrix ve modeller oluşturularak; bulgular yorumlanmıştır. Araştırmada 4–6 yaş grubu çocuklardan 7 kişi örnekleme alınmıştır. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumlarında yaşayan 4–6 yaş grubu çocuklarda, resimleri ile ortaya çıkarılmaya çalışılan, “Mutluluk” kavramı araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Çocukların mutluluk kavramına bakışları, resim yolu ile ortaya konulduktan sonra çocuklar ile resimleri hakkında yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlemler yapılmıştır. Görüşmeler ve gözlemler sonucunda ortaya çıkan verilerden mutluluk kavramı ile ilgili kod ve temalara ulaşılmıştır. Ulaşılan kod ve temalar ile çocuklarının resimlerindeki imgeler arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur