TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE BAĞLAÇ İŞLEVLİ BİR BİRİM: BİLEMEDİN / BİLEMEDİNİZ

Özet

Sözcük öbekleri, oluşumları itibariyle genellikle biri “yardımcı”, diğeri “esas / asıl / baş” olan iki unsurdan meydana gelir. Bunun yanında unsurları birbirine denk olan sözcük öbekleri de vardır. Bağlama öbekleri de unsurları birbirine denk olan sözcük öbekleri arasında yer alır. Bilemedin / bilemediniz bağlaç işlevli birimi, bağlaç işlevli diğer birimler gibi sözcükleri, sözcük öbeklerini, tümceleri ya da sözcük öbeğinin bir unsuru içinde yer alan eş değer görevdeki iki unsuru birbirine bağlar. Bu çalışmada, bilemedin / bilemediniz bağlaç işlevli biriminin oluşturduğu bağlama öbeğinin sözdizimsel ve anlam özellikleri ele alınmıştır. Bilemedin / bilemediniz, sözdizimsel olarak sözcükleri birbirine bağlamasının yanında, sözcük öbeklerinden daha çok “sayı öbekleri” ve sayı sıfatlarından oluşan “sıfat tamlamaları”nı birbirine bağlamıştır. Ayrıca, ilgili bağlaç işlevli birimin “edat öbeği”, “çıkma öbeği”, “isim tamlaması” ve “sıfat tamlaması” gibi sözcük öbeklerinde yer alan eş değer görevdeki iki unsuru birbirine bağlaması üzerinde durulmuştur. Daha çok sayıları ya da sayısal değerdeki ifadeleri bağlayan bilemedin / bilemediniz, anlam yönüyle, “tahmin yürütme” ve “gerçekleşme olasılığı en yüksek olanı bildirme” için kullanılmıştır.