CUMHURİYET DÖNEMİ MİMARLIK MİRASININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: KARABÜK YENİŞEHİR SİNEMASI

Özet

Bu çalışma, bir dönem simge yapı olmuş, bugün atıl durumda olan yapıların kentsel sürdürülebilirlik için önemine dikkat çekmek amacı ile yapılmıştır. Problem, kent ortamında tekil yapıların üstlendiği görevler üzerinden ele alınmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde modernleşmenin simge yapılarından olan Karabük Yenişehir Sineması üzerinden konu irdelenmiştir. Kuramsal olarak kentsel sürdürülebilirlik, kent kimliği ve toplumsal bellek kavramları çerçevesinde ele alınan konu, yapının geçmişten günümüze geçirdiği süreç üzerinden yürütülmüştür. Çalışmada yapının anlamı ve değerine, kent yaşamı içerisindeki yeri ve mimari açıdan önemine değinilmiştir. Kent için simge durumda olan yapının bugün atıl durumda olması ve kent yaşamında artık aktif olarak yer almaması kentsel sürdürülebilirlik açısından önemli bir kayıp olarak görülmektedir. Karabük Yenişehir Sineması üzerinden aktarılan konu aslında bugün diğer kentlerde var olan benzer özellikteki yapılarda da karşılaşılmaktadır. Bu tür dönem yapıları, mimarlık ürünü olmalarının yanında kentin sosyo-kültürel yaşamını yönlendirmiş, genç Cumhuriyet’in sanayileşme ve modern yaşam sürecini anlatan temsil gücü yüksek yapılardır. Özellikle Cumhuriyet Dönemi yapılarının korunmasına yönelik anlayışının yerleşmemiş olması ve bu konudaki toplumsal duyarlılığın gelişmemesi bu tür yapıların yok olmasına neden olmaktadır. Kentlerdeki simge yapılar, kent kimliğinde ve toplumsal bellekteki etkin rolü göz önüne alınarak, sahip oldukları değerden dolayı korunması gerekliliği konusunda toplum bilinçlendirilmeli ve farkındalık yaratılmalıdır. Ayrıca mevcut işlevleriyle veya yapılar işlevlerini kaybetseler dahi yeniden işlevlendirilerek kent yaşamına tekrar dahil edilmesi için koruma ölçütleri geliştirilerek, yapılar yaşatılarak kentsel sürdürülebilirlik sağlanmalıdır