BÜROKRASİ VE REFORM: OSMANLI DEVLETİ

Özet

Beylikten imparatorluğa uzanan tarihinde Osmanlı devletinin zamanla bir yandan toprakları, gelirleri ve nüfusu çoğalırken diğer yandan farklı başlıklarda listelenebilecek problemleri de artmıştır. Her ne kadar devletin büyüklüğü ve kudreti uzunca bir zaman çeşitli problemlerin varlığını gizlemeyi başarsa da tamamen yok etme noktasında mutlak bir sonuca ulaşılamamıştır. Benzer biçimde Osmanlı devlet bürokrasisi devletin kuruluşundan yıkılışına kadar geçen süreçte büyüyerek ve değişerek ilerlemesini sürdürmüş ve kendine has bürokratik bir gelenek yaratmıştır. İlgili geleneğin oluşumunda Osmanlı devletinin köklü geçmişinin yanı sıra devletin yaşadığı problemlere yönelik üretmeye çalıştığı çözümlerinde çeşitli yansımaları olmuştur. Bu bağlamda problemlerin aşılmasında Osmanlı devletinde gerçekleştirilen reformların çözüm olarak değerlendirilebilmesi mümkündür. Osmanlı bürokrasisinde farklı derecelerde etkileri olan ve reform kapsamında değerlendirilebilecek başlıca gelişmeler olaraksa Senedi İttifak, Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı ve Meşrutiyet dönemleri gösterilebilir. Öyle ki, ilgili dönemleri kapsayan zaman dilimi Osmanlı devlet bürokrasisini çeşitli derecelerde etkileyerek farklı boyutlarda değişim ve dönüşümüne imkân tanımıştır. Bu doğrultuda çalışma Osmanlı devleti döneminde gerçekleşen reformlar bağlamında bürokrasinin geçirdiği değişim ve dönüşümde öne çıkan gelişmelerin incelenmesini amaçlamıştır.