KÜLTÜR VE MEKÂN ETKİLEŞİMİ BAĞLAMINDA ILGIN’DA (KONYA) KIRIM TATARLARI

Özet

Konya’nın Ilgın ilçesinde farklı kültürlere sahip topluluklar yer almaktadır. Bu topluluklar Ilgın’ın belli bölgelerinde
kendilerine yer edinmişlerdir. Bulundukları bölgelerde mahalle dokuları oluşmuş ve kültürel izlerini önce mekâna, mekândan
konuta ve devamında ise mahallelerine yansıtmışlardır. Mekânın oluşum mantığının arka planında yer alan kültür, bu çalışmada
Konya Ilgın Kırım Tatarlarının yaşama mekânları üzerinden analiz edilmiştir. Özellikle günlük hayatın büyük bir bölümünün
geçtiği ve insan yaşamıyla yakın ilişkiler bulunan konut ve konutun yakın çevresi, kültür ve mekân etkileşimi bağlamında
gözlemler, teknik çizim ve fotoğraflar, görüşmelerle elde edilen sözlü bilgiler üzerinden analiz edilmiştir. Aile bağlarının çok
güçlü olduğu Kırım Tatar Türklerinde birlikte yaşama olgusu, ortak kullanılan mekânların oluşumunu ve dış mekânı tanımlayan
birbirine komşu konut yapılanmasını ortaya çıkarmıştır. Yaşam tarzlarına bağlı olarak şekillenen meskenlerde geniş aile, zemin
ve birinci katta yaşamakta, gündüzleri yaşam ağırlıklı olarak zemin katta geçmekte, birinci kat ise akşamları evin büyükleri ve
bekâr çocuklar tarafından kullanılmaktadır. Kültürel olguların birim mekânda, mekânın kullanımını, mekân organizasyonunu
ve toplu kullanımlarda kamusal/yarı kamusal mekân işlevini belirlediği tespit edilmiştir.