ABD BAŞKANLIK SİSTEMİNİN STRATEJİK NİTELİKLERİNE VE TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİNE YÖNELİK ALGININ KARŞILAŞTIRMALI ARAŞTIRILMASI

Özet

ABD başkanlık sistemi, son yıllarda üzerinde birçok araştırma yapılan bir konu haline gelmiştir. Günümüzde parlamenter sistemin koalisyonlarla ortaya çıkan istikrarsızlıklarına çözüm olarak başkanlık sistemi sunulmaktadır. Bu çalışma, başkanlık sistemi tartışmalarına açıklık getirmeyi amaçlamaktadır.
Bu araştırma çerçevesinde, öncelikle sistemin gereği gibi uygulandığı tek ülke olan Amerika Birleşik Devletleri’ndeki uygulaması irdelenmiş olup, başkanlık sisteminin stratejik nitelikleri ortaya konmuş ve Türkiye’de uygulanabilirliği deneysel olarak incelenmiştir. Bu amaçla, 2016 yılında, İstanbul’da, devlet ve vakıf üniversitelerinde okuyan öğrencilere anket uygulanmıştır. Araştırmaya 734 öğrenci katılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin okudukları üniversite türünün güçlü kurumsal yapı, yasama, yürütme ve yargı arasındaki keskin kuvvetler ayrılığı, güçlü yargı, ABD’de başkanlık sisteminin etkinliğini yönlendiren ABD’ye özgü faktörler, ABD’de erkler ayrılığı ve başkanlık rejiminin Türkiye’de uygulanabilirliği konusundaki görüşlerinin farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Aynı zamanda siyasi konulara ilgi duyan üniversite öğrencilerinin; güçlü kurumsal yapı, ABD’de erkler ayrılığı ve güçlü yerel yönetimler konusundaki görüşleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılık bulunmuştur