Postnişin Fahri Özçakıl Anlatımı ile Kültür Değerlerimizden Mevlevîlik ve Mevlevî Semâ Âyini
Abstract views: 194 / PDF downloads: 113
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10253508Anahtar Kelimeler:
Somut olmayan kültür miras, Mevlevîlik, 112 ÇalışanlarıÖzet
İnsanların geçmişi ile bağlantı kurmasını sağlayan birçok unsur vardır. Şüphesiz tüm bu unsurların en önde geleni ise kültürdür. Nesilden nesile aktarılan her kültürel yapı taşı, toplumun kimliğini inşa etmekle kalmaz, aynı zamanda o toplumu diğer toplumlardan ayırıcı bir konuma taşır. Anıtlar, heykeller, resimler, kitaplar gibi somut nitelikteki bu kültürel unsurların yanı sıra geleceğe taşınması gereken soyut kültürel miras unsurları da vardır. Anadolu’nun kültürel genetiğinin belki de bu noktadaki en önemli miraslarından birisi Mevlânâ’nın öğretileri ile şekillenen Mevlevîliktir. Tüm insanlığı kuşatıcı fikirlerin filizlendiği bu kültür bahçesinin bilinirliğini ve farkındalığını artırabilmek amacıyla Türkiye’de 2023 yılı “Mevlânâ Yılı” olarak ilan edilmiştir. Bu doğrultuda hazırlanan araştırmanın konusu; somut olmayan kültürel miras ögesi bağlamında Mevlevîlik ve Mevlevî Semâ Âyini hakkında bu sanata emek veren yaşayan insan hazineleri eşliğinde bilgi vermektir. Araştırma kapsamında öncelikle somut olmayan kültürel miras hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra Mevlevîlik hakkında genel bir bakış açısı ile bilgilendirme yapılmaya çalışılmıştır. Devamında ise bu kültüre çocuk yaşlarda gönül vermiş ve yıllardır bu kültürü yaşatmaya çalışan Postnişin Fahri Özçakıl’dan somut olmayan kültürel miras kapsamında; Mevlevîlik ve Mevlevî Semâ Âyini hakkında bilgi alınması amaçlanmıştır. Bu çalışma sonucunda 2023 Mevlânâ Yılı kapsamında bu mirasın gelecek kuşaklara aktarılması adına halen çapa gösteren ustaların olduğu ve bu kişilerin sanatlarını icra ederken daha da çok desteklenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Anadolu Ajansı (2023). Anadolu Ajansı Haber İnternet Sitesi. https://www.aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/londrada-quot-Mevlevî-Semâ-gosterisiquot-sunuldu/0/33556
Ankaravî, İ., & Ekici, S. (2013). Minhacu'l-fukara. İnsan Yayınları.
Arapoğlu, M. (2010). Üsküdar Mevlevîhane’sinin tarihsel gelişimi ve yeniden değerlendirilmesi. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Fen Bilimleri Enstitüsü, Haliç Üniversitesi, İstanbul
Arpaguş, S. (2013). Tekke Mutfağında Nefis Terbiyesi. Elmalı’da Kişilik Oluşumu ve Nefsin Terbiyesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 1644-1648.
Bademci, F. (2018). Mevlevîliğin Somut ve Somut Olmayan Kültürel Mirasının Bütünleşik Korunması; Konya Örneği. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Mimarlık Anabilim Dalı, Eskişehir Anadolu Üniversitesi.
Ceyhan, S. (2009). Sema. TDV İslam Ansiklopedisi, 36, 455-457. https://islamansiklopedisi.org.tr/sema--tasavvuf
Çağrı, G. (2020). Günümüzde Mevlevîlik ve Mevlevîlikte Değişim Olgusu: Konya ve Bursa Mevlevîleri Üzerine Nitel Bir Çalışma. [Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi]. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Kütahya Üniversitesi.
Çelebi, A. H. (2006). Mevlânâ ve Mevlevîlik. Hece Yayınları.
Çelebi, E. ve Sağbaş B. (2008). Yüzyıllar boyu Mevlânâ ve Mevlevîlik. Kültür Bakanlığı.
Duru, R. (2012). Mevlevîname. Çeviri Metinler ve Resimlerle Batılı Seyahatnamelerinde Mevlevîlik. Konya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
Eraydın, S. (2004), Tasavvuf ve Tarikatlar. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
Gölpınarlı, A. (1953). Mevlânâ’dan sonra Mevlevîlik. İnkılap Kitabevi.
Gölpınarlı, A. (1957). Mevlânâ Celâleddin, Dîvân-ı Kebîr. Çeviri. İstanbul
Gölpınarlı, A. (2006), Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik. İnkilap Kitapevi.
Işın, E. (2004). Mevlevîliğin Tarihsel Temelleri.Sultan Veled ve Çelebilik Makamının Kuruluşu. III. Uluslararası Mevlânâ Kongresi Bildiriler, 95-99.
Kara, M. (2006). Doğumunun 800. Yılında Mevlânâ ve Mevlevîlik. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-22.
Kolaç, E. (2009). Somut Olmayan Kültürel Mirası Koruma, Bilinç ve Duyarlılık Oluşturmada Türkçe Eğitiminin Önemi. Milli Folklor Dergisi, 11(82), 19-31.
Küçük, H. (2009). Semazen. TDV İslam Ansiklopedisi, 36, 465. https://islamansiklopedisi.org.tr/semazen
Luggat (2023). Osmanlıca Türkçe Sözlük. https://www.luggat.com/na't-%C4%B1%20%C5%9Ferif/1/1
Menteş, M. Ü. (2011). Semâ ayini: semboller ve anlamlar. Cinius Yayınları.
Mevlânâ Müzesi. (2023). Mevlânâ Müzesi İnternet Sitesi, https://www.mevlanamuzesi.com/
Oğuz, M. Ö. (2009). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi, 11(82), 6-12. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=82&Sayfa=3
Oğuz, M. Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor, 25(100), 5-13. https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=100&Sayfa=2
Orak M. A. (2013). Devrân – ı Ălem Semâ. Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları. Mevlânâ Kitaplığı.
Öngören, R. (2004). Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmi. TDV İslam Ansiklopedisi, 441-448. https://islamansiklopedisi.org.tr/mevlana-celaleddin-i-rumi
Önder, M. (1998). Mevlânâ ve Mevlevîlik, Aksoy Yayıncılık.
Özcan, N. (2004). Mevlevi ayini. TDV İslam Ansiklopedisi, 29, 464-466. https://islamansiklopedisi.org.tr/ mevlevi-ayini
Saylan, B. (2013). Mevlânâ Ailesi ve Mevlevîlik’te Çelebilik makamı: Sefîne-i Nefise-i Mevlevîyan Örneği. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Marmara Üniversitesi.
Semâzen (2023). Mevlevîler.com İnternet Sitesi. http://www.mevleviler.com/ornek-sayfa/
Semiz, Y., & Toplu, G. (2017). Millî mücadele döneminde Konya ve Atatürk. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(12), 254-283.
Tanrıkorur, B. (2000), Türkiye Mevlevîhanelerinin Mimari Özellikleri. Konya. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Selçuk Üniversitesi.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmî Gazete. (2023). Resmî Gazete. https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2023/01/20230121-10.pdf
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. (2023). İletişim Başkanlığı İnternet Sitesi. https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/Mevl%C3%A2n%C3%A2-muzesi-2022de-ziyaretci-akinina-ugradi
T.C. Diyanet İşler Başkanlığı. (2023). Diyanet İşler Başkanlığı Kur’an-ı Kerim İnternet Sitesi. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/Bakara-suresi/122/115-ayet-tefsiri
Teke, S. G. (2013). Geleneksel tarzlar, modern modeller: resmî, resmî olmayan eğitim ve somut olmayan kültürel miras. Millî Folklor, 25(100), 31-39.
TRT Haber. (2023). TRT Haber İnternet Sitesi. https://interaktif.trthaber.com/2019/Mevlânâ/Semâ-ve-Semâzenler/
Türker, A., & Çelik, İ. (2012). Somut olmayan kültürel miras unsurlarının turistik ürün olarak geliştirilmesine yönelik alternatif öneriler. Yeni Fikir Dergisi, 4(9), 86-98.
UNESCO. (2023). UNESCO Türkiye Milli Komisyonu İnternet Sitesi. https://www.unesco.org.tr/Pages/ 126/123/UNESCO-%C4%B0nsanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n-Somut-Olmayan-K%C3%BClt% C3%BCrel-Miras%C4%B1-Temsil%C3%AE-Listesi
Uysal, G. (2016). Mevlevîlik Geleneğindeki Semâ Âyini Hareketlerinin Seramik Formlara Yansıması. [Sanatta Yeterlilik Çalışma Raporu]. Güzel Sanatlar Enstitüsü, Seramik Anasanat Dalı, Hacettepe Üniversitesi.
Yüce N. (1998). Osmanlı Sufiliğinin Gelişimi. İhsanoğlu Ekmeleddin (Ed.), Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, Cilt II. (s. 128). İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi.
Yöndemli, F. (2004). Mevlevîlikde Semâ eğitimi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Sözlü Görüşmeler ve Görsel Kaynaklar
ÖZÇAKIL, Fahri, Sözlü Görüşme, 22.02.2023, Konya.
ÖZÇAKIL, Fahri, Görsel Kaynaklar, 22.02.2023, Konya.
CEYLAN, Murat, Görsel Kaynaklar, 22.02.2023, Ankara.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.