Kur’ân’da “Ebrâr” Diye Nitelenen Kimselerin Durumuna Dair Bir Analiz (el-İnfitâr Suresi 13. Ayet Örneği)
Abstract views: 40
/ 
PDF downloads: 30
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10732599Anahtar Kelimeler:
Tefsir, Kur’ân, Ebrâr/İyi kimseler, Cennet, MükafatÖzet
Kutsal metinlerin ortak paydalarından biri insanları iyiye, güzele çağırmaktır. En son kutsal ve değişime uğramayan Kur’ân-ı Kerim de insanları Allah’a inanmaya, gönderdiği peygamberlere itaat etmeye davet etmiştir. Kur’ân, Yüce Allah’ın, inanıp inanmama konusunda insanları muhayyer bıraktığını; ama herkesin iyilik yapmasından da hoşnut olacağını vurgulamıştır. Durum bu merkezde iken birçok insan ilahî öğretilere iltifat etmeyip kişisel istek ve eğilimlerini eksen alırken, bazıları da peygamberlerin mesajlarını dinlemiş, kabul etmiş ve hayatlarına uygulamışlardır. Kur’an, peygamberlere itaat eden, dinin ilke ve prensiplerini uygulayanları “ebrâr/iyi insanlar” diye nitelemiştir. Mutlak adalet sahibi olan Allah, kendisine iman eden ile etmeyeni, peygamberine itaat eden ile etmeyeni aynı tutmayacağını apaçık bildirilmiştir (Sâd 38/28). Kur’ân sözünde duran, yoksul insanları doyuran, salih insanlara ahiret yurdunda cennetin olacağını, orada ipekten giysilerle mükâfatlandıracaklarını, koltuklar üzerine kurulacaklarını, sayısız nimetlerle karşılanacaklarını haber vermiştir. Bu çalışmada bir ayet (İnfitâr 82/13) merkeze alınmış, Kur’ân’da geçen “ebrâr” kavramının sözlük ve terimsel bağlamda ne anlama geldiği, ebrârdan kastedilenlerin kimler olduğu, ahiret yurdunda onlara ne gibi mükafatlar verileceğine dair müfessirlerin yorumları analiz edilmiştir.
Referanslar
Abdülbâkî, Muhammed Fuâd. el-Mü‘cemü’l-müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: el-Matbaatü’l-İslâmiyye, 1982.
Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammed. Temhîdü’l-evâʾil ve telhîsü’d-delâil. thk. İmâdüddin Ahmed Haydar. Beyrût: Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, 1987.
Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes‘ûd el-Ferrâ. Meâlimü’t-tenzîl fî tefsîri’l-Kur’ân. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 1999.
Beyzâvî, Nâsıruddîn Ebû Said Abdullâh b. Ömer. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ Türâsi’l-Arabî, 1997.
Bursevî, İsmâil Hakkı. Rûhu’l-beyân. 10 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, ts.
Ebû Bekr el-Hârizmî, Cemâlüddîn Muhammed b. Abbâs. Müfîdü’l-ʿulûm ve mübîdü’l-hümûm. Beyrût: el-Mektebetü’l-Unsuriyye, H/1418.
Ebû Hayyân el-Endülüsî, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf. el-Bahrü’l-muhît. 10 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr, 1999.
Fârâbî, Ebû İbrâhîm İshâk b. İbrâhîm. Mu‘cemu dîvâni’l-edeb. thk. Ahmed Muhtâr Ömer. 4 Cilt. Kâhire: Dârü’ş-Şa‘b, 2003.
Faysal el-Mübârek, Faysal b. Abdülaziz b. Faysal b. Hamed. Tevfîku’r-Rahmân fî dürûsi’l-Kur’ân. thk. Abdülaziz b. Abdullâh b. İbrâhîm ez-Zeyr Âl Muhammed. Riyâd: Dârü’l-‘Âsıme, 1996.
Halîmî, Ebû Abdullah el-Hüseyin b. Hasan. el-Minhâc fî şuʿabi’l-îmân. thk. Hilmî Muhammed Fûde. Dımaşk: Dârü’l-Fikr, 1979.
İbn Acîbe, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed b. Mehdî el-Hasenî. el-Bahrü’l-medîd fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-mecîd. 7 Cilt. Kâhire: nşr. Hasan Abbâs Zekî, 1998.
İbn Âdil, Ebû Hafs Siracuddîn Ömer b. Ali en-Nu‘mânî. el-Lübâb fî ulûmi'l-kitâb. 20 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1998.
İbn Atıyye el-Endülüsî, Ebû Muhammed Abdulhak b. Gâlib el-Muhâribî. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-azîz. 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
İbn Ebû Zemenîn, Ebû Abdullâh Muhammed b. Abdullâh b. Îsâ el-Mürrî el-Kurtubî. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-azîz. thk. Ebû Muhammed Hüseyin b. Ukkâşe-Muhammed b. Mustafa el-Kenz. 5 Cilt. Kâhire: el-Fârûku’l-Hadîse, 2002.
İbn Fûrek, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasen b. Fûrek el-İsfahânî. Tefsîru İbn Fûrek. thk. Alâl Abdülkâdir Bendavîş. Mekke: Camatu Ümmi’l-Kurâ, 2009.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Muhammed. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr. 4 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî. 2001.
İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. thk. Safvân Adnân ed-Dâvudî. Dımaşk: Dârü’l-Kalem, H/1412.
Kurtubî, Ebû Abdullâh Muhammed b. Ahmed. el-Câmiu‘li ahkâmi’l-Kur’ân. 20 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye, 2. Basım, 1964.
Kuşeyrî, Ebü’l-Kâsım Zeynülislâm Abdülkerîm b. Hevâzin. Letâifü’l-işârât. thk. İbrâhim el-Besyûnî. 3 Cilt. Kâhire: nşr. el-Hey’etü’l-Mısriyye, ts.
Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb. Tefsîrü’l-Kurʾân (en-nüket ve’l-‘uyûn). 6 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1992.
Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî. Tefsîr. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâs, 2002.
Mücâhid, Ebü’l-Haccâc b. Cebr el-Mekkî el-Mahzûmî. Tefsîrü Mücâhid. thk. Muhammed Abdüsselâm Ebü’n-Neyl. Kâhire: Dârü’l-Fikri’l-İslâmî el-Hadîsa, 1989.
Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed. Medârikü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. 3 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kelim et-Tayyib, 1998.
Neşvân el-Himyerî, Ebû Saîd Neşvân b. Sa‘d b. Ubeydullâh. Şemsu’l-ʿülûm ve devâʾü kelâmi’l-Arab mine’l-külûm. thk. Hüseyin b. Abdullah el-Amr–Mutahhar b. Ali el-Iryânî–Y. M. Abdullah. 11 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikr el-Muâsır, 1999.
Nizâmeddin en-Nîsâbûrî, Hasen b. Muhammed b. Hüseyn. Garâibü’l-Kurʾân ve regâibü’l-furkân. thk. Zekeriyyâ Umeyrât. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, H/1416.
Ömer, Ahmed Muhtâr Abdülhamîd. Mü‘cemü’l-lügati’l-Arabiyye el-mu‘âsıra. 4 Cilt. Kâhire: Alemü’l-Kütüb, 2008.
Râzî, Fahrüddîn. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 1999.
Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm. el-Keşf ve’l-beyân an tefsîri’l-Kurʾân. 10 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâu’t-Türâsi’l-Arabî, 2002.
Se‘âlibî, Ebû Zeyd Abdurrahmân b. Muhammed b. Mahlûf. el-Cevâhirü’l-hisân fî tefsîri’l-Kurʾân. 5 Cilt. Beyrût: Dârü İhyâ et-Türâsi’l-Arabî, 1997.
Sem‘ânî, Ebü’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed b. Abdulcabbâr. thk. Ebû Temîm Yâsir b. İbrâhim-Ebû Bilâl Ganîm b. Abbas. Tefsîrü’l-Kur’ân. 6 Cilt. Riyâd: Dârü’l-Vatan, 1997.
Semerkandî, Ebü’l-Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrâhîm. Bahrü’l-ulûm. thk. Muhammed Muavvız-Âdil Ahmed Abdulmevcûd. 3 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmulî. Câmiʿü’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân. thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Vasît fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-mecîd. thk. Komisyon. 4 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
Yolcu, Mehmet. Değerlerimiz Üslubumuz. İstanbul: Çıra Yayınları, 2021.
Zebîdî, Muhammed Murtazâ. Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. thk. Komisyon. 40 Cilt. Kâhire: Dârü’l-Hidâye, ts.
Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm b. es-Serî b. Sehl el-Bağdâdî. Meʿâni’l-Kurʾân ve iʿrâbüh. 5 Cilt. Beyrût: Alemü’l-Kütüb, 1988.
Zemahşerî, Cârullâh Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf ‘an hakâiki gavâmidi’t-tenzîl ve uyûni’l ekâvil fî vucûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Beyrût: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1987.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR)
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
