TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNÜN KAHVEYE VERDİĞİ KİMLİK: TÜRK KAHVESİ

Özet

Bu çalışmanın amacı, tüm dünyada günlük yaşantının önemli ve keyif veren içeceği olan kahvenin, Türk mutfak kültürü bağlamında, kimliği yansıtan unsurlarını ortaya koymaya çalışmaktır. Bu amaç kapsamında kahvenin, Türk kahvesi ismini alarak kimliği nasıl nitelediği, üretim ve tüketim pratiklerindeki kültürel ve kimliksel vurguların neler olduğu değerlendirilmeye çalışılmıştır. Buna ilave olarak Türk kahvesinin toplumdaki sosyokültürel işlevleri de kimlik üzerinden vurgulanmıştır. Çalışmada, verilerin elde edilmesinde doküman incelemesinden yararlanılmıştır. Kavramsal olarak hazırlanan çalışmada, literatür taraması sonucu elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kapsamında temalara ayrılmıştır. Temalar Türk kimliği ve kültürünün Türk kahvesine yansıyan yönlerini açıklamaya yönelik oluşturulmuştur. Bu kapsamda temalar; Türk Kahvesi ismi, kullanılan araç ve gereçler, pişirme yöntemleri, mekan, sunum ve ritüeller olarak gruplanmıştır.  Elde edilen bulguların kimliksel ve kültürel vurguları literatür bilgilerinin yanı sıra Barthes’ın göstergebilim yaklaşımından yararlanılarak açıklanmış ve yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda; Türk mutfak kültürü çerçevesinde Türk kahvesinin, Türklüğe, Türkiye’ye ve Türk insanının dünya görüşüne (ideolojisine) vurgu yaptığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda denilebilir ki Türk kahvesi, kimliğin ve kültürün bir yansıması olarak tanıtıcı bir role sahiptir.